Zbliża się termin, do kiedy poszczególne kraje europejskie powinny zgłosić zapotrzebowanie na szczepionki przeciw grypie. Eksperci z Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy we współpracy z instytucjami publicznymi oraz producentami wypracowali konsensus w sprawie zapotrzebowania na szczepionki przeciw grypie na sezon 2022/2023. Na podstawie zebranych danych oraz analizy sytuacji rynkowej i epidemiologicznej została przeprowadzona estymacja, w wyniku której ustalono, że zapotrzebowanie na szczepionki przeciw grypie wzrośnie o ok. 20% w porównaniu z ubiegłym sezonem i wyniesie ponad 4,1 mln dawek łącznie na rynku prywatnym i publicznym.

Sezon 2021/2022 przyniósł łączny wzrost liczby zrealizowanych szczepień o 52% w porównaniu z sezonem 2020/2021. Najliczniejszą grupą, która skorzystała ze szczepień, byli seniorzy (22,9% populacji); mogli skorzystać zarówno ze 100% refundacji ceny szczepionki w aptece, jak i z bezpłatnych szczepionek zakupionych przez Ministerstwo Zdrowia. Rozpowszechnienie donosowej szczepionki dla dzieci oraz refundacja szczepionek przeciw grypie dla wszystkich dzieci od 6. m.ż do 18. r.ż. przełożyła się także na wzrost zainteresowania szczepieniami dzieci. Kolejną grupą osób chętnie korzystającą z możliwości szczepień byli dorośli (zdrowi, z grup ryzyka oraz personel medyczny i pracownicy edukacji), wśród których zmiana w poziomie liczby dawek w stosunku do roku ubiegłego wyniosła blisko 20%. Przyczyny tego wzrostu należy doszukiwać się w polepszeniu ogólnej dostępności do szczepionek za sprawą rozszerzenia listy zawodów uprawnionych do realizacji szczepień.

Konsensus Ekspertów

Duże zainteresowanie szczepieniami w 2021/2022 r., poważne zmiany systemowe (szczepienia w aptekach, rozszerzenie grup pacjentów uprawnionych do bezpłatnych szczepionek), ale również rozwój światowej pandemii, zmieniające się globalne trendy i rosnące zapotrzebowanie na szczepionki to duże wyzwanie organizacyjne i planistyczne w nadchodzącym sezonie. Antycypując te trudności, eksperci z Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy, we współpracy z instytucjami publicznymi oraz przedstawicielami przemysłu, przygotowali Konsensus Ekspertów w sprawie zapotrzebowania na szczepionki przeciw grypie w sezonie 2022/2023.

Według ekspertów prognozowanie ma posłużyć odpowiedniemu planowaniu zapotrzebowania krajowego na szczepionki przeciw grypie. Ich zdaniem to właśnie teraz upływa termin na składanie publicznych zamówień na szczepionki oraz na odpowiednią koordynację sezonu szczepień 2022/2023 pod kątem organizacyjnym. Zwracają oni również uwagę na istotną rolę zamówień publicznych, które umożliwiają Polsce, jako krajowi o niskim poziomie wyszczepialności, znaleźć się wyżej w kolejce do realizacji zamówień na szczepionki.

Autorzy Konsensusu zwrócili uwagę, że w nadchodzącym sezonie szczepień przeciw grypie niezbędne są przede wszystkim:

1. Wcześniejsze planowanie wielkości i terminów dostaw.
2. Realizacja zakupów centralnych, np. na potrzeby szczepień personelu medycznego, z uwzględnieniem wczesnego inicjowania procedur przetargowych i sprawnego procesu zgłaszania się podmiotów leczniczych i punktów szczepień.
3. Ustalenie realnego kalendarza dostaw, uwzględniającego zapotrzebowanie rynkowe i sezonowość szczepień,
4. Wprowadzenie zmian systemowych wspierających dostępność do szczepień i wyszczepialność.
5. Przeprowadzenie efektywnej kampanii informacyjnej skierowanej zarówno do pracowników ochrony zdrowia, jak i pacjentów.

Tylko wprowadzenie skoordynowanego planu szczepień dla grypy i COVID-19, uwzględniającego realne cele i monitorowanie jego wykonania, przyniesie korzyści zdrowotne w postaci lepszej  ochrony społeczeństwa, odciążenia systemu ochrony zdrowia oraz zapobiegnie utylizacji niewykorzystanych dawek szczepionek –dodaje dr hab. n. med. Ernest Kuchar, Prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii.

Eksperci zwracają również uwagę, że dokładna analiza realizacji szczepień w Polsce będzie możliwa jedynie w przypadku wprowadzenia ogólnopolskiego centralnego rejestru szczepień połączonego z kontami pacjenta IKP. Istotną rolę odgrywa też diagnostyka i raportowania zachorowań na grypę (z wykorzystaniem sieci laboratoriów diagnostycznych COVID-19) oraz edukacja szkolna i dotarcie do rodziców oraz dzieci, np. w formie ogólnopolskich akcji szczepień w szkołach z początkiem sezonu.