– Antybiotykami nie leczymy grypy, przeziębienia czy COVID-19, ponieważ to choroby wirusowe. Nieuzasadniona, samodzielna, często nadużywana antybiotykoterapia powoduje, że bakterie stają się odporne na leczenie, czego efektem jest antybiotykoodporność, która jest zagrożeniem dla zdrowia każdego z nas – wyjaśnia dr n. farm. Katarzyna Molęda-Krawiec, dyrektor ds. farmacji, Grupa American Heart of Poland. 

Antybiotykooporność jest nazywana przez lekarzy i naukowców „cichą pandemią XXI w”. Na podstawie raportu przygotowanego na zlecenie brytyjskiego rządu, którego publikację poprzedziły dwuletnie badania pod przewodnictwem ekonomisty Sir Jima O’Neilla, prognozuje się, że w 2050 r. liczba zgonów z powodu oporności na antybiotyki może sięgnąć 10 mln rocznie. Natomiast Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe za jeden z 10 największych globalnych zagrożeń zdrowia publicznego, przed którymi stoi ludzkość.

Nie wszystkie antybiotyki działają na wszystkie bakterie. – Jeśli antybiotyk nie eliminuje albo nie hamuje namnażania się bakterii, to oznacza, że dany szczep jest oporny. Oporność może być naturalna lub nabyta. Przyczyną nabywania oporności jest między innymi nadużywanie antybiotyków oraz chemioterapeutyków, jak również ich niewłaściwe stosowanie – mówi dr n. farm. Katarzyna Molęda-Krawiec.

Nadmierne lub niewłaściwe stosowanie antybiotyków to jeden z głównych czynników odpowiadających za wzrost antybiotykoodporności. – W wyniku lekooporności antybiotyki i inne leki przeciwdrobnoustrojowe stają się nieskuteczne, a infekcje są trudniejsze lub nawet niemożliwe do wyleczenia. Należy zachować stałe godziny przyjmowania leku, przestrzegać zalecanego czasu terapii wskazanego przez lekarza (3, 7 czy 10 dni). Antybiotyk popijamy niegazowaną wodą - łączenie leku z sokami owocowymi (lub np. napojami mlecznymi) może wpłynąć na wystąpienie skutków ubocznych oraz zmniejszyć jego wchłanianie. W czasie antybiotykoterapii zależy zachować ostrożność w stosowaniu preparatów żelaza, wapnia oraz leków stosowanych w nadkwaśności żołądka – zwraca uwagę dr n. farm. Katarzyna Molęda-Krawiec.

Jak wygląda profilaktyka antybiotykowa w placówkach szpitalnych? – W szpitalnictwie fundamentalne dla poprawy zwiększenia bezpieczeństwa antybiotykoterapii pacjentów jest monitorowanie oporności na antybiotyki; analizy dostarczają pożytecznych informacji w zakresie terapii empirycznej antybiotykowej u ciężko chorych pacjentów. Właściwa profilaktyka antybiotykowa w oddziałach zabiegowych wiąże się z niższym ryzykiem zakażeń ran pooperacyjnych oraz niższym ryzykiem pojawienia się bakterii opornych na antybiotyki. Pobieranie próbek mikrobiologicznych przed rozpoczęciem empirycznej terapii antybiotykowej, monitorowanie wyników posiewów oraz uaktualnianie leczenia antybiotykami w oparciu o wyniki badań, które stanowią czynniki zmniejszające nadmierne i niewłaściwe stosowanie antybiotyków – wyjaśnia dr n. farm. Katarzyna Molęda-Krawiec.