2024-05-14 Aktualności

Podczas Międzynarodowego Dnia Farmaceuty należy podkreślić, że ta grupa zawodowa pełni oni kluczową rolę w procesie zwiększenia poziomu wyszczepialności w społeczeństwie. Niestety, bariery finansowe i organizacyjne skutecznie utrudniają wykorzystanie pełnego potencjału farmaceutów w profilaktyce zdrowotnej. W najnowszym dokumencie Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych pt. „Bariery i rozwiązania w dostępie do profilaktyki chorób zakaźnych” eksperci przedstawili rekomendacje dotyczące działań legislacyjnych i organizacyjnych, które należy podjąć, aby zwiększyć dostępność szczepień w aptekach i tym samym podnieść poziom wyszczepialności w społeczeństwie polskim.

Zgodnie z dostępną mapą aptek w Polsce, które realizują szczepienia przeciw COVID-19, grypie i pneumokokom wiemy, że jest to możliwe w ponad 1,2 tys. miejscach. To liczba odzwierciedlającą podpisane umowy z NFZ. W praktyce jednak tylko połowa aptek wykonała w tym roku jakiekolwiek szczepienia. Pierwszym problemem tego sezonu było opóźnienie wykonywania szczepień na skutek procesu podpisywania umów. Do tej pory apteki borykają się z problemami z rozliczaniem wykonywanych szczepień.

System e-rejestracji,który mógłby ułatwić dostęp do szczepień, nie jest dostosowany do rzeczywistych potrzeb pacjentów, a osoby wykluczone cyfrowo nie mają możliwości korzystania z infolinii.

System ten, pomimo że z założenia miał być pomocny, często sprawia, że pacjenci rezygnują ze szczepienia ze względu na jego skomplikowanie i niedopasowanie do rzeczywistych potrzeb użytkowników – zwraca uwagę prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych. Brak intuicyjności i dostępności systemu e-rejestracji to bariera, którą można i należy usunąć poprzez odpowiednie modyfikacje i aktualizacje.

Parlament Europejski ma zamiar kształtować cyfrową transformację systemów opieki zdrowotnej wraz z finalizacją europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia. Parlament musi dopilnować, aby nowe rozporządzenie zachowało równowagę między ułatwieniem dostępu do danych zdrowotnych na potrzeby badań i kształtowania polityki a poszanowaniem ochrony danych i obowiązków etycznych pracowników ochrony zdrowia. Niezwykle ważne jest również, aby rozporządzenie zapewniało państwom członkowskim pewną elastyczność w celu odpowiedniego dostosowania istniejących elektronicznych kart zdrowia i innych infrastruktur krajowych (na przykład technologii e-recepty) do EHDS.

– Umożliwienie farmaceutom wykonywania szczepień poprawia dostępność i wygodę dla pacjentów, a przede wszystkim ogólny wskaźnik szczepień. Wydłużone godziny otwarcia aptek i strategicznie rozproszona sieć wysoko wykwalifikowanych specjalistów dają wyjątkową szansę na poszerzenie usług szczepień. Jak dotąd 15 krajów w Europie z powodzeniem wdrożyło programy szczepień prowadzone pod okiem farmaceutów i liczymy, że inne pójdą ich śladem z korzyścią dla pacjentów i zdrowia publicznego – informuje Prezes PGEU Koen Straetmans.

W dokumencie przedstawiającym stanowisko PGEU sugeruje się działania, które można podjąć, aby zmaksymalizować wkład farmaceutów w zwalczaniu chorób poprzez szczepienia, takie jak:

  • rozszerzanie praktyki farmaceutycznej poprzez wdrażanie programów szczepień prowadzonych przez farmaceutów lub na ich bazie, przy odpowiednim wsparciu ze strony krajowych systemów opieki zdrowotnej;
  • włączenie programów szczepień realizowanych w aptekach do krajowych planów promocji zdrowia;
  • włączanie farmaceutów w krajowe strategie szczepień, w tym kampanie komunikacyjne i działania mające na celu zwalczanie dezinformacji na temat szczepionek.

Dostępność i lokalizacja blisko miejsc zamieszkania to atuty aptek i farmaceutów, które mogą realnie wpływać na wzrost wskaźników wyszczepialności – trzeba im tylko na to pozwolić. Niezwykle zniechęcającą kwestią wykonywania szczepienia jest wymóg posiadania recepty. Brak refundacji recept farmaceutycznych oraz usługi wykonania szczepienia ogranicza dostęp do szczepień szczególnie dla osób o niższych dochodach. Jak wskazują eksperci, niezbędnym jest umożliwienie farmaceutom wystawiania recept na szczepionki podawane w aptekach, w tym recept refundowanych, a w szczególności na szczepionki zawarte w obwieszczeniu Ministra Zdrowia w sprawie wykazu szczepień ochronnych przeprowadzanych w aptece, które mogą być w całości lub w części finansowane ze środków publicznych. Dodatkowo pacjenci w aptekach powinni mieć możliwość realizacji usługi szczepienia zalecanego bezpłatnie, tak jak ma to miejsce w placówkach medycznych.

Sposobem na zwiększenie wyszczepialności w społeczeństwie są edukacja, kampanie informacyjne i promujące szczepienia. Apteki nie są w wystarczającej skali włączone w proces edukacyjny, chociażby w ramach opieki koordynowanej. Farmaceuci, którzy wcześniej byli aktywni i zdobyli uznanie pacjentów, są coraz mniej zainteresowani realizacją świadczenia.

Tracimy potencjał, który wypracowaliśmy podczas pandemii, dotyczący realizacji szczepień w aptekach. Im bardziej się w tym zatracamy, tym trudniej będzie go odbudować po raz drugi”– podkreśla dr n. farm. Mikołaj Konstanty, wiceprezes Naczelnej Izby Aptekarskiej. Z perspektywy aptek konieczna jest zmiana przepisów dotyczących reklamy aptek umożliwiające farmaceutom informowanie pacjentów o szczepieniach wykonywanych w aptekach.

Farmaceuci nie mogą korzystać ze swoich kompetencji do kwalifikacji pacjentów i wykonywania szczepień poza aptekami. W minionym sezonie infekcyjnym mimo próśb aptekarze nie mieli pozwolenia, aby realizować świadczenia dla pacjentów, którzy nie są w stanie opuścić miejsca pobytu.

– Należy dążyć do otwarcia aptek na działania realizowane w społeczności przez stworzenie odpowiednich przepisów zapewniających bezpieczeństwo szczepień wykonywanych przez aptekarzy poza miejscem pracy. Farmaceuci powinni wyjść z aptek i wykonywać szczepienia w miejscu pobytu pacjentów. Jeżeli nie wprowadzimy odpowiednich zmian do wakacji, przyszły sezon będzie kolejnym straconym” – dodaje dr Konstanty.

 

 

 

 

 

Copyright © Medyk sp. z o.o