Polski sektor farmaceutyczny musi dostosować się do nowych przepisów dotyczących utylizacji leków, które weszły w życie w ostatnich miesiącach. Nakładają one na apteki szereg obowiązków związanych z zarządzaniem przeterminowanymi produktami farmaceutycznymi. Apteki stają przed nie lada wyzwaniem, bo nowe przepisy wymagają od nich dodatkowego zabezpieczenia, a także rozszerzonej dokumentacji i procedur kontrolnych. To oznacza zwiększenie obciążeń administracyjnych i operacyjnych. Ponadto są zobowiązane do natychmiastowego zabezpieczenia leków zawierających w składzie środki odurzające, substancje psychotropowe lub prekursory kategorii 1., gdy są one przeterminowane, zepsute lub sfałszowane. Dodatkowo każde takie zdarzenie musi być niezwłocznie zgłaszane Wojewódzkiemu Inspektorowi Farmaceutycznemu w formie pisemnej. Taki lek musi być zabezpieczony w sposób uniemożliwiający jego dalszą sprzedaż lub użytkowanie, co jest potwierdzane poprzez umieszczenie go w zamkniętym opakowaniu z oznaczeniem: „produkt leczniczy zabezpieczony – podejrzenie braku spełnienia wymagań jakościowych”. Niewłaściwe postępowanie z lekami niepełnowartościowymi, jak również ich nieprawidłowy obrót, mogą skutkować poważnymi sankcjami dla apteki, włącznie z możliwością nałożenia grzywny, a nawet odebrania koncesji na prowadzenie działalności.

W procesie dostarczania leków do aptek i szpitali kluczową rolę odgrywają firmy logistyczne, które są odpowiedzialne za bezpieczeństwo i jakość leków na każdym etapie łańcucha dostaw. Od hurtowni farmaceutycznych, przez producentów, aż po ostatecznych odbiorców, każdy uczestnik tego procesu musi przestrzegać ściśle określonych zasad, aby zapewnić, że leki są transportowane, przechowywane i dystrybuowane zgodnie z najwyższymi standardami.

– Każdy etap łańcucha dostaw farmaceutycznych wymaga spełnienia określonych norm i procedur, które mają na celu zapobieganie uszkodzeniu, zanieczyszczeniu, fałszowaniu, kradzieży leków. W tym procesie kluczową rolę odgrywają firmy logistyczne, które specjalizują się w obsłudze produktów leczniczych – mówi Sylwia Baranowska-Skoneczna, kierownik Hurtowni Farmaceutycznej Pharmalink. – Muszą zadbać o to, aby transport leków z magazynów producentów do hurtowni i aptek przebiegał szybko i sprawnie, a także być przygotowani na różne sytuacje awaryjne. (...).

Co wpływa na pogorszenie jakości leków i jak temu zapobiec?

Niewłaściwe przechowywanie, transport niezgodny z procedurami oraz ekspozycja na zanieczyszczenia mogą skrócić termin przydatności leków. Pierwszym krokiem jest odpowiednie przechowywanie leków w miejscach suchych i chłodnych, z dala od źródeł ciepła, światła i wilgotności. Ważne jest również, aby zawsze sprawdzać etykiety i ulotki informacyjne produktów, przestrzegając zaleceń producentów, takich jak konieczność przechowywania niektórych typów leków w lodówce. Drugim ważnym elementem jest zapewnienie, aby transport leków odbywał się zgodnie z obowiązującymi standardami jakości i bezpieczeństwa. Leki nie powinny być narażone na znaczne zmiany temperatury, wilgotności czy ciśnienia oraz muszą być chronione przed uszkodzeniami mechanicznymi. Trzeci aspekt dotyczy zapobiegania zanieczyszczenia leków przez pył, mikroorganizmy i chemikalia. Zabrudzenie może zmienić właściwości leków, co może prowadzić do alergii, zatruć lub zakażeń.