Wiele badań ostatnich lat wskazuje, że zbilansowana dieta zawierająca antyoksydanty może zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych. Owoce i warzywa są najczęstszym źródłem antyoksydantów w diecie, a papryka z uwagi na jej powszechne spożycie jako warzywo i przyprawa stanowi przedmiot badań wielu ośrodków naukowych. Poszukuje się coraz to nowych metod leczniczego wykorzystania substancji czynnej pochodzącej z papryki – kapsaicyny. W pracy przedstawiono dolegliwości i choroby, w których istnieje możliwość wykorzystania preparatów z kapsaicyną oraz omówiono dawkowanie, działania niepożądane i przeciwwskazania do stosowania tych preparatów.

Wiele substancji farmaceutycznych w stanie stałym może występować w różnych formach krystalicznych. To zjawisko, powszechnie znane jako polimorfizm, polega na różnym ułożeniu cząsteczek w sieci krystalicznej. Polimorficzne formy cząsteczek mają różne właściwości fizyczne, jak temperatura, topnienie, rozpuszczalność czy właściwości mechaniczne. Mogą one przekładać się również na sposoby formulacji, stabilność czy biodostępność. W artykule opisano jak ważne dla przemysłu farmaceutycznego jest zjawisko polimorfizmu.

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat można zauważyć wyraźne zmiany w realizacji zawodu aptekarza. Przemiany w systemie opieki zdrowotnej w istotny sposób wpłynęły również na funkcjonowanie aptek ogólnodostępnych. Obecnie wiedza farmaceuty pozwala na znacznie szersze wykorzystanie jej w codziennej pracy z pacjentem, co można właściwie ocenić analizując efekty rzetelnie prowadzonej opieki farmaceutycznej. Aby właściwie realizować usługę farmaceutyczną, aptekarze podejmują kolejne wyzwania i stosują metody doskonalące możliwości współpracy z pacjentem. Jednym ze sposobów jest pomoc w przestrzeganiu zaleceń lekarskich, m.in. poprzez Indywidualny System Dawkowania Leków. Jest to nowa alternatywa polepszająca poziom adherence u pacjentów oraz zwiększająca bezpieczeństwo i efektywność farmakoterapii.

Zachorowalność na cukrzycę stale rośnie. Wynalezienie nowego, skutecznego leku to żmudny proces, dlatego prowadzone w ostatnich latach badania koncentrują się na składnikach codziennej diety i ich potencjalnie korzystnym wpływie na zdrowie. Jedną z popularnych przypraw o wielu właściwościach leczniczych jest cynamon. Oprócz udowodnionego działania antyoksydacyjnego i przeciwgrzybiczego, odgrywa on prawdopodobnie również rolę w regulacji poziomu glukozy we krwi.

Ból gardła (z reguły o etiologii wirusowej) to najczęstsza przyczyna szukania pomocy medycznej przez pacjentów. Na rynku preparatów OTC dostępnych jest wiele aerozoli umożliwiających zwalczanie objawów poprzez miejscowe działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, znieczulające, odkażające oraz nawilżające. Artykuł ten zawiera ich przegląd i charakterystykę.

Rumianek pospolity jest rośliną o szerokim spektrum właściwości leczniczych. Wśród głównych kierunków aktywności farmakologicznej zarówno olejku eterycznego, jak i ekstraktu z kwiatów rumianku, a także związków z nich wyizolowanych można wyróżnić działanie przeciwzapalne, antyalergiczne, spazmolityczne, uspokajające, przeciwdrobnoustrojowe, regenerujące. Ze względu na udokumentowane właściwości terapeutyczne, rumianek stosowany jest do leczenia: stanów zapalnych i skurczowych przewodu pokarmowego, infekcji układu moczowego, nieżytów górnych dróg oddechowych, zaburzeń układu nerwowego, a także zewnętrznie – na trudno gojące się rany, owrzodzenia, odmrożenia, oparzenia, wypryski, hemoroidy.

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną o nie do końca poznanej etiologii. Obecnie w leczeniu wspomagającym cukrzycy oraz przy łagodzeniu skutków hiperglikemii coraz częściej sięga się po sprawdzone preparaty roślinne. Wśród ziół o udokumentowanych właściwościach hipoglikemicznych można wymienić m.in.: liść morwy białej, liść gurmaru, korę cynamonowca, ziele rutwicy oraz naowocnię fasoli. Poniższy artykuł stanowi przegląd literatury fachowej na temat przeciwcukrzycowych właściwości wspomnianych roślin.

Kaszel to nie tylko odruch obronny, ale również jeden z najczęstszych objawów chorobowych, niejednokrotnie sprawiający spore trudności w diagnozowaniu i różnicowaniu, ponieważ może być związany nie tylko z chorobami dróg oddechowych, ale również ze schorzeniami układu krążenia, pokarmowego albo nerwowego. W jego zwalczaniu najczęściej stosowane są leki przeciwkaszlowe lub wykrztuśne, a w przypadku kaszlu „wtórnego” – specyfiki zwalczające chorobę zasadniczą. Dużą popularnością cieszą się również kuracje domowymi sposobami, przekazywanymi z pokolenia na pokolenie.

Zakażenia układu moczowego stanowią drugą pod względem częstości, po zakażeniach dróg oddechowych, przyczynę zgłaszania się pacjenta do lekarza pierwszego kontaktu, jak również po poradę do farmaceuty w aptece [1]. Najczęściej występującą postacią kliniczną ZUM jest zapalenie pęcherza moczowego. Ocenia się, że u ok. 20-50% kobiet przynajmniej raz w życiu wystąpił epizod zapalenia pęcherza moczowego [2]. Niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego może być skutecznie leczone za pomocą preparatów OTC. W artykule omówiono preparaty OTC stosowane w terapii zapalenia pęcherza moczowego (żurawina, witamina C, probiotyki, mieszanki ziołowe) oraz preparaty wydawane z przepisu lekarza.

Idealna postać farmaceutyczna dla większości pacjentów to najczęściej tabletka lub kapsułka. Jednak nawet najpopularniejsze postaci leku niejednokrotnie sprawiają trudności w aplikacji, szczególnie wśród specyficznych grup pacjentów. Aby wyjść im naprzeciw, technologia postaci leku poszukuje wciąż nowych rozwiązań. Innowacyjne formy leku dążą do zapewnienia bezpieczeństwa, komfortu i ułatwienia aplikacji medykamentu. Odpowiednio zastosowany proces technologiczny umożliwia modyfikację czasu działania leku, powodując szybkie uwalnianie substancji leczniczej lub przeciwnie, uwalniając ją stopniowo, redukuje konieczność częstego przyjmowania kolejnych dawek leku. Do nowych postaci o szybkim działaniu należą: tabletka ODT (ang. Oral Disintegrating Tablet), film rozpadający się w ustach ODF (Oral Dispersible Film), tabletki szybko rozpadające się (FDT – Fast Dissolving Tablets). Zalety odpowiedniego wykorzystania drogi podania leku z uwzględnieniem jego właściwości farmakokinetycznych w celu optymalizacji standardowej terapii bólu zostały przedstawione na przykładach niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ): meloksykamu i nimesulidu.

Dna moczanowa jest chorobą związaną z odkładaniem się kryształów moczanu sodu w stawach i innych tkankach. U chorych na dnę często współistnieją inne choroby – zespół metaboliczny, upośledzenie funkcji nerek. Głównym celem leczenia dny moczanowej jest zapobieganie atakom i odkładaniu się złogów moczanów w tkankach poprzez obniżanie i utrzymywanie stężenia kwasu moczowego w surowicy poniżej 6 mg/dl. Ostatnio wprowadzono nowe leki obniżające stężenie kwasu moczowego – febuxostat i peglotikazę. W celu poprawy odległych wyników leczenia pacjentów powinna być prowadzona strategia postępowania oparta na rekomendacjach opracowanych na podstawie dowodów naukowych.

Skóra noworodków i niemowląt, w związku ze swoją niedojrzałością oraz cieńszą i bardziej przepuszczalną niż u starszych dzieci i dorosłych warstwą rogową, jest bardziej skłonna do powstawania podrażnień, odparzeń, reakcji alergicznych i przenikania substancji drażniących. Artykuł ten przedstawia różnice między skórą noworodków a skórą osób dorosłych, zasady jej prawidłowej pielęgnacji i leczenia najpopularniejszych schorzeń, takich jak pieluszkowe zapalenie skóry i wyprzenia. Omówione zostały również składniki kosmetyków przeznaczonych dla niemowląt i noworodków.

Drogie leki oryginalne nieraz zastępowane są, po upływie okresu ochrony patentowej, tańszymi odpowiednikami, zawierającymi zazwyczaj identyczną substancję czynną, ale różniące się składnikami pomocniczymi, wyglądem i sposobem wytwarzania. Nieraz generyki, mimo uznania ich za biorównoważne  z lekami oryginalnymi, mogą też różnić się równoważnością terapeutyczną, szczególnie w przypadku chorych ze zmienioną farmakokinetyką w stosunku do zdrowych, młodych dorosłych. Dlatego każda decyzja o zamianie innowacyjnego farmaceutyku na jego zamiennik powinna być podjęta przez lekarza lub farmaceutę w aptece po przeanalizowaniu ewentualnych korzyści i uwzględnieniu ryzyka dla pacjentów, a zwłaszcza niemowląt, dzieci, ludzi starszych, kobiet w ciąży i okresie przedmiesiączkowym, ponadto mających zaburzenia wchłaniania, metabolizmu i wydalania, a także stosujących polifarmakoterapię.

Niedobory żelaza należą do najczęstszych niedoborów odżywczych, które występują na świecie, szczególnie wśród kobiet ciężarnych i dzieci. Pomimo światowego rozwoju ekonomicznego, nawet 42% kobiet w ciąży ma anemię. Niedokrwistość z niedoboru żelaza (IDA) jest przyczyną niedokrwistości w 75-95% przypadków kobiet ciężarnych. Główną przyczyną IDA jest zmniejszenie zapasów żelaza z powodu zmniejszonej jego podaży lub z powodu zaburzeń we wchłanianiu tego pierwiastka. Anemia jest stanem niebezpiecznym nie tylko dla kobiet ciężarnych, ale również dla płodu, jak i noworodka. Niedokrwistość z niedoboru żelaza zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego, a także może być odpowiedzialna nawet za 12,8% zgonów matek w okresie ciąży i porodu. Suplementacja żelazem jest zalecanym sposobem leczenia niedokrwistości z niedoboru żelaza u ciężarnych. Doustne preparaty niskodawkowe zawierające żelazo rzadziej powodują efekty uboczne i są lepiej tolerowane przez pacjentki.