Suma wszystkich regulacji, stopień ich restrykcji oraz duża dynamika zmian w ostatnich latach czynią polski rynek aptek jednym z najbardziej przeregulowanych w Europie, a w wielu aspektach polskie przepisy są jednymi z najbardziej ingerujących i wprowadzających najsilniejsze ograniczenia spośród obowiązujących w innych krajach – wynika z najnowszego raportu Pracodawców RP na podstawie danych od IQVIA. Działalność aptek w Polsce reguluje 18 aktów prawnych. Ich zakres, poziom restrykcji i stopień ingerencji w prowadzenie działalności gospodarczej wysuwa Polskę na czoło Europy. 

Do  mini-interwencji terapeutycznych stosowanych w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów należą m.in.: wiskosuplementacja, kolagenoterapia inikecyjna, radiosynowiorteza. Okazuje się również, że pewne korzyści w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów  może przynieść spożywanie nasion sezamu, truskawek czy też zielonej herbaty. Pewne znaczenie w leczeniu tego schorzenia mogą mieć frakcje niezmydlające soi i awokado, Boswellia serrata, wyciąg z hakorośli rozesłanej ( Harpagophytum procumbens), wyciąg z imbiru ( Rhizona zingiberis), kompleks lipidów uzyskiwanych z zielonych małży nowozelandzkich, sproszkowane owoce głogu, kurkumina. Pojawiają się interesujące anglojęzyczne doniesienia na temat możliwości zastosowania w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów: hydrożelu stanowiącego połączenie dezoksyrybonukleazy I (DNaza) z utlenionym kwasem hialuronowym, kłącza anemareny chińskiej ( Rhizoma anemarrhenae (Zhimu) ), olejku bazyliowego,  Lycopodium japonicum Thunb, deferoksaminy.

Ból głowy jest szeroko rozpowszechnionym objawem o bardzo różnej etiologii. Szacuje się, że prawie połowa dorosłej populacji doświadczyła go co najmniej raz w ciągu ostatniego roku.  Nawracające bóle głowy, szczególnie migreny, są związane z osobistymi i społecznymi obciążeniami, niepełnosprawnością, pogorszeniem jakości życia i kosztami finansowymi. W leczeniu bólu głowy oraz napadu migreny o nasileniu łagodnym i umiarkowanym jako leki pierwszego wyboru stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak kwas acetylosalicylowy (ASA), czy przeciwbólowe, jak paracetamol. Kofeina jest stosowana jako środek wzmacniający i przyspieszający ich działanie. Połączenie ASA, paracetamolu i kofeiny wykazuje skuteczniejsze działanie przeciwbólowe niż pojedyncze substancje lub ich kombinacja i jest rekomendowane w leczeniu napadów migreny.

Łacińskie nazwy, o których piszę w tym tekście, mają trochę skomplikowaną pisownię, ale niezbyt trudną wymowę. Pisownia wynika z ich starogreckiego pochodzenia i transliteracji alfabetu greckiego na łaciński.

Diarrhoea (czytaj: diarea) to biegunka, a gonorrhoea (czytaj: gonorea) „rzeżączka”. Obie nazwy zawierają grecki czasownik ῥέω [rheo] (czytaj: reo) – „płynąć”. Ten znaczek (ʽ) nad literą ρ [rho] oznacza przydech mocny, który zapisuje się jako literę „h”, stąd po literze „r” w wyrazach pochodzenia starogreckiego zawsze mamy literę „h”, której później nie wymawiamy. Termin diarrhoea pochodzi dokładnie od czasownika διαρρέω [diarrheo] (czytaj: diareo), czyli „przepływać”. W wyrazach, w których występują dwie litery ρρ, przydech mocny stoi tylko nad drugą, stąd zapis rrh.

Problemy z gardłem to częsta dolegliwość. Ich przyczyną mogą być infekcje oraz  czynniki takie jak zimne powietrze czy też podrażnienie spowodowane nadużywaniem głosu. Terapia preparatami ziołowymi stanowi cenne i często poszukiwane rozwiązanie tego typu dolegliwości. Co ważne – taka terapia jest często porównywalnie efektywna z terapiami preparatami syntetycznymi.

Poniższy artykuł zawiera przegląd literatury, w której oceniane były właściwości przeciwreumatyczne korzenia hakorośli rozesłanej, kory wierzby, liści i kory jesionu, liści, pączków i kory topoli oraz kłącza imbiru, a także pojedynczych związków, takich jak: kurkumina, galaktolipid GOPO czy wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Działanie przeciwartretyczne wynika z obecności różnych grup związków biologicznie czynnych. Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe związane jest z obecnością glikozydów irydoidowych, glikozydów salicylowych, olejku eterycznego, triterpenów, a także garbników. Ponadto flawonoidy poprzez działanie moczopędne zmniejszają stężenie kwasu moczowego we krwi, a kwasy fenolowe działają immunostymulująco. Ich właściwości przeciwzapalne wynikają z hamowania aktywności jądrowego czynnika transkrypcyjnego NF-κB, cytokin prozapalnych (IL-1β, IL-6, IL-8, IL-12, TNF-α) oraz enzymów (COX, LOX, iNOS), zapobiegając powstaniu prozapalnych leukotrienów i prostanoidów. Powyższe substancje roślinne, choć wymagają dłuższego stosowania, odpowiednio dobrane i dawkowane nie wywołują skutków ubocznych jak niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Sytuacja epidemiologiczna na przestrzeni lat stale się zmienia, co jest wynikiem dynamicznego rozwoju patogenów, zmian w strukturze populacji oraz ewoluujących warunków środowiskowych. Szczególnie zauważalne jest to wśród zakażeń́ pneumokokowych. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych podkreślają, że szczepionki w Programie Szczepień Ochronnych powinny być wybierane na podstawie analizy sytuacji epidemiologicznej w kraju. Kluczowa jest walentność szczepionki, odpowiadająca na dominujące w populacji serotypy.

– Obecne dane epidemiologiczne jasno pokazują, że serotyp 19A jest jednym z głównych sprawców zakażeń pneumokokowych w Polsce. Jego wysoka zjadliwość i zdolność do unikania odpowiedzi immunologicznej sprawiają, że jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci i osób starszych. Dlatego rekomendujemy stosowanie szczepionek obejmujących ten serotyp – komentuje prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska, prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, członek Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych (OPZCI).

Zwiększa się zapadalność na raka pęcherza moczowego. W 2015 r. leczonych było ponad 44 000 pacjentów, a w 2023 r. już 58 000. Przewiduje się, że liczba zachorowań na ten nowotwór w ciągu najbliższych 10 lat wzrośnie aż o ok. 25%. Według Krajowego Rejestru Nowotworów pod względem częstości rozpoznawania zajmuje on piąte miejsce u mężczyzn i czternaste u kobiet, ale jest jednym z raków o najwyższym odsetku umieralności – co druga osoba, u której zdiagnozowano raka pęcherza umrze z tego powodu.

Fundacja Onkologiczna Życie z Rakiem w ramach kampanii edukacyjnej „Życie z rakiem pęcherza moczowego” przedstawia obiegowe opinie na temat przyczyn, objawów i leczenia tego raka. Które z nich są prawdą, a które fałszem?

Rak jelita grubego jest jednym z najczęstszych nowotworów na świecie, występującym szczególnie często w krajach wysoko rozwiniętych. W badaniu opublikowanym w Nature Communications sprawdzono, jaki jest wpływ diety na występowanie raka jelita grubego. Zbadano powiązanie 97 składników dietetycznych z rakiem jelita grubego u ponad pół miliona kobiet, u których w ciągu 16-letniej obserwacji rozpoznano ponad 12 tys. raków jelita grubego. W badaniu potwierdzono, że spożywanie 20 g alkoholu dziennie (odpowiednik 1 kieliszka wina) zwiększa o 15% średnie ryzyko raka jelita grubego. Dodatkowo zauważono, że spożycie wapnia (300 mg/dzień) zmniejsza o 17% ryzyko rozwoju tego nowotworu. Tendencję w kierunku zmniejszania ryzyka raka jelita grubego zauważono dla nabiału, płatków śniadaniowych, owoców, produktów pełnoziarnistych, kwasu foliowego i witaminy C.

Podawanie leków w placówkach medycznych bliżej miejsca zamieszkania pacjenta zamiast w szpitalu podnosi komfort leczenia. Tak wynika z raportu „Flexcare. Możliwości wprowadzenia elastycznego modelu opieki w programach lekowych”, który z inicjatywy Izby Gospodarczej „FARMACJA POLSKA” opracowali eksperci Polskiego Towarzystwa Koderów Medycznych oraz Katedry Rachunkowości Menedżerskiej Szkoły Głównej Handlowej. W raporcie przedstawiono propozycje zmian prawnych, formalnych i organizacyjnych, a zwłaszcza zasad rozliczania świadczeń przez płatnika publicznego. Autorzy raportu zgodzili się, że pacjenci leczeni w ramach programów lekowych mają do czynienia z nadmierną biurokracją i wieloma obostrzeniami, które utrudniają dostęp do opieki zdrowotnej oraz obniżają jakość ich życia.

Autorzy raportu – prof. Monika Raulinajtys-Grzybek, dr Michał Chrobot oraz Agnieszka Włodarczyk – przeanalizowali działanie programów lekowych z punktu widzenia potrzeb i oczekiwań pacjentów. Wskazali na możliwości bardziej elastycznej opieki: wykonywanie badań oraz podawanie leków bliżej miejsca zamieszkania pacjenta, przy zachowaniu pełnej kontroli klinicznej, bezpieczeństwa i jakości.

W związku ze Światowym Dniem Walki z Rakiem (4 lutego) Polska Liga Walk z Rakiem wezwała do zdecydowanej intensyfikacji działań ograniczających narażenie na dym tytoniowy oraz do systematycznego ograniczania ekspozycji i promocji papierosów tradycyjnych oraz nowych wyrobów nikotynowych w Polsce.

Dym tytoniowy nadal stanowi główny modyfikowalny czynnik ryzyka chorób nowotworowych w Polsce. Rak płuca jest największym zabójcą nowotworowym – według najnowszych danych Krajowego Rejestru Nowotworów, w 2022 r., z powodu tego nowotworu zmarło 13 tys. Polaków i prawie 8 tys. Polek. Dym tytoniowy to nie tylko rak płuca – jest przyczyną 2/3 wszystkich zgonów nowotworowych. 

Sondaż GYTS 2022, przeprowadzony przez Narodowy Instytut Onkologii w Warszawie wykazał, że:

• 11,2% chłopców i 12,3% dziewcząt w wieku 13-15 lat pali papierosy,
• 9,7% chłopców i 10,4% dziewcząt używa podgrzewanych wyrobów tytoniowych,
• 21,2% chłopców i 23,4% dziewcząt używa e-papierosów.