Celem artykułu jest możliwie szerokie przedstawienie leków, głównie OTC, stosowanych w objawowym leczeniu przeziębienia i grypy. Silnie podkreślony jest brak leczenia przyczynowego obu tych chorób, będący pośrednią przyczyną zażywania nadmiernych ilości leków mających zwalczać osobno każdy objaw obu chorób, a także stosowanie licznych leków złożonych, których składniki często pokrywają się, co może być przyczyną przedawkowania i nasilonych działań niepożądanych.

Leki ziołowe są coraz bardziej popularne, a fitoterapia jest stosowana w leczeniu chorób układu oddechowego. Leki roślinne są wykorzystywane w schorzeniach górnych dróg oddechowych ze względu na działanie przeciwkaszlowe, wykrztuśne czy przeciwdrobnoustrojowe. Badania kliniczne wykazały, że wodno-alkoholowy ekstrakt z pelargonii afrykańskiej jest skuteczny w leczeniu chorób układu oddechowego, np. zapalenia oskrzeli czy kataru. Kwiaty bzu czarnego są używane w leczeniu chorób układu oddechowego oraz zakażeń wirusowych, gorączki, przeziębienia czy grypy. Preparaty z kwiatów dziewanny oraz ziela werbeny są użyteczne w zapaleniach górnych dróg oddechowych oraz zakażeniach bakteryjnych i wirusowych. Ziele nasturcji większej i korzeń chrzanu pospolitego wykazują aktywność przeciwbakteryjną.

Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba o nieznanej etiologii, częściej dotyczy kobiet w 4. i 5. dekadzie życia. W przebiegu choroby zauważyć można szeroki wachlarz objawów zarówno stawowych, jak i pozastawowych oraz układowych. Diagnostyka obejmuje badania laboratoryjne i obrazowe. W gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej szczególnie ważne jest postawienie trafnej diagnozy oraz odpowiednie pokierowanie pacjenta, gdyż wczesne rozpoczęcie leczenia pozwala na lepszy efekt terapeutyczny oraz zapobiega kalectwu.

Interleukina 5 jest cytokiną, która odgrywa kluczową rolę w procesie różnicowania, dojrzewania i aktywacji eozynofilów. Główną rolą fizjologiczną tych komórek jest udział w odpowiedzi immunologicznej, przede wszystkim w infestacjach pasożytniczych. Granulocyty kwasochłonne są również istotne w patofizjologii niektórych chorób, np. astmy oskrzelowej, eozynofilowego zapalenia przełyku, zespołu hipereozynofilowego. U pacjentów z astmą oskrzelową w błonie śluzowej oskrzeli zachodzi proces przewlekłego zapalenia, a jego dezaktywacja jest celem stosowania wziewnych glikokortykosteroidów, podstawowej grupy leków przeciwastmatycznych. Farmakologiczne hamowanie
biologicznej aktywności interleukiny 5 jest nową możliwością terapeutyczną dla pacjentów cierpiących na astmę eozynofilową. Pierwszy przedstawiciel przeciwciał monoklonalnych przeciwko Il-5 – mepolizumab – został zaakceptowany do rutynowej praktyki klinicznej przez FDA w listopadzie 2015 r., zaś kolejny – reslizumab – w marcu 2016 r. W trakcie badań klinicznych jest jeszcze benralizumab – antagonista receptorów Il-5R. Wyniki dotychczasowych badań są obiecujące zarówno pod względem skuteczności, jak i bezpieczeństwa nowej grupy leków. Jedynym zarejestrowanym wskazaniem jest ciężka astma eozynofilowa oporna na dotychczasowe leczenie.

Zaskakujące, ale rozumienie roli witaminy C (kwasu askorbinowego) w ludzkim organizmie napotyka na przeszkody w postaci nieprawdziwych informacji, które rozprzestrzeniają się w Internecie, pojawiają się też na popularnych portalach medyczno-farmaceutycznych. W tym przeglądzie mity i artefakty skonfrontowano z danymi naukowymi dotyczącymi witaminy C. Kwas askorbinowy występuje w postaci enancjomerów, które, z definicji, są lustrzanymi odbiciami tej samej molekuły. Witamina C to enancjomer L, czyli kwas L-(+)-askorbinowy, prawoskrętny; enancjomer D, czyli kwas D-(-)-askorbinowy lewoskrętny, nie jest witaminą i nie ma znaczenia fizjologicznego.
 

Żylaki kończyn dolnych są jedną z klinicznych manifestacji przewlekłej niewydolności żylnej. Poszerzone, kręte naczynia są problemem nie tylko natury estetycznej, ale ze względu na towarzyszące im dolegliwości czy powikłania stają się powodem licznych skarg i wizyt pacjentów w gabinecie lekarskim. Stosowanie różnych, uzupełniających się sposobów zarówno leczenia, jak i profilaktyki może przyczynić się do złagodzenia dolegliwości pacjenta oraz opóźnić lub zahamować postęp choroby celem uniknięcia groźnych powikłań. Wszystkie omawiane sposoby leczenia są uznane za bezpieczne i skuteczne, gdy dobiera się je indywidualnie dla danego pacjenta. Mimo wyższych kosztów, nowoczesne metody leczenia zyskują popularność ze względu na minimalną inwazyjność, możliwość leczenia w trybie ambulatoryjnym, krótki okres rekonwalescencji i dobry efekt kosmetyczny.
 

Wraz ze wzrostem świadomości powszechnego niedoboru witaminy D gwałtownie wzrasta sprzedaż preparatów farmaceutycznych i suplementów diety, które ją zawierają. Rodzi to pytanie o jakość poszczególnych preparatów, szczególnie wobec dokumentowanych znacznych różnic w jakości suplementów produkowanych przez koncerny farmaceutyczne i tych sprzedawanych przez producentów środków spożywczych.

Dna moczanowa jest przewlekłą chorobą zapalną stawów, spowodowaną krystalizacją moczanu sodu w płynie stawowym i tkankach miękkich. Zachorowalność wyraźnie wzrasta w krajach rozwiniętych. W przebiegu dny moczanowej może dojść także do rozwoju nefropatii i kamicy nerkowej. Hiperurykemia jest również czynnikiem ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego, otyłości, cukrzycy, hiperinsulinemii i zespołu metabolicznego.

Gwałtowny wzrost częstości występowania zespołu zaburzeń autystycznych (ASD) w czasie minionych kilku dekad, jego etiologia i epidemiologia pozostają niewyjaśnione. W opiniach specjalistów ok. 75-80% monitorowanego wzrostu częstości występowania autyzmu dotyczy wzrostu zachorowalności, a nie zmian w kryteriach diagnozowania. Rozważany jest udział ponad dwustu odrębnych genetycznych loci w ASD, jakkolwiek trwa dyskusja, czy autyzm jest uwarunkowany genetycznie. Wielu naukowców sądzi, że pominięty został aspekt interakcji czynników środowiskowych z predyspozycjami genetycznymi w ASD. Autyzmowi towarzyszy szereg zaburzeń biochemicznych i fizjologicznych.

Zainteresowanie dietami alternatywnymi jest obecnie szerokie. Autorzy przedstawiają zastosowanie, skuteczność i bezpieczeństwo diety ubogowęlowodanowo-wysokobiałkowo-wysokotłuszczowej w leczeniu otyłości i lekoopornej padaczki. Nie ma sposobu, aby przewidzieć, którzy pacjenci odniosą największe korzyści ze stosowania tych diet. Indywidualna ocena jest najlepszym rozwiązaniem. Dobowa liczba kalorii musi być mniejsza od dobowego wydatku energetycznego, żeby uzyskać redukcję masy ciała.

Choroby alergiczne są coraz częściej rozpoznawane. Ich rozpowszechnienie populacyjne pozwala stwierdzić, że należą do grupy chorób cywilizacyjnych. Dotyczyć mogą każdej grupy wiekowej pacjentów. Wśród chorób alergicznych należy wymienić: alergiczny nieżyt nosa, zapalenie spojówek, atopowe zapalenie skóry, pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy, astmę oskrzelową, a także anafilaksję i eozynofilowe zapalenie przełyku.

W artykule przedstawiono nowości w podejściu do diety dla pacjentów z cukrzycą typu 2, które zaprezentowano w dokumencie „Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2016. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego”.

Melatonina to hormon zaangażowany w regulację rytmu dobowego. Jej stężenie jest największe w nocy, a proces jej syntezy jest hamowany przez światło. Podawanie egzogennej melatoniny jest wskazane szczególnie u osób z zaburzeniami rytmu dobowego (praca na nocne zmiany, podróże do innych stref czasowych – jet leg) bądź w przypadku niedostatecznego wydzielania tego hormonu (seniorzy oraz osoby niewidome). Melatonina jest lekiem bezpiecznym, także w czasie długotrwałej terapii, nie wywołuje zespołu odstawiennego.

Probiotyki to wybrane kultury bakteryjne lub drożdży o udokumentowanym naukowo działaniu prozdrowotnym. Zastosowane drobnoustroje wpływają korzystnie na przewód pokarmowy i układ moczowo- płciowy przez zachowanie jego naturalnej flory i stymulację układu immunologicznego. Badania naukowe potwierdzają ich skuteczność w zakresie profilaktyki i leczenia: skutków antybiotykoterapii (biegunek) i zakażeń pochwy. Obiecujące jest możliwe zastosowanie probiotyków w leczeniu alergii, a także sepsy. Opracowuje się również farmabiotyki jako najnowocześniejszą formę probiotyków. Probiotyki znajdują zastosowanie zarówno w leczeniu schorzeń osób dorosłych, jak i dzieci.

Melatonina jest neurohormonem produkowanym przez szyszynkę w rytmie okołodobowym w odwrotnej zależności od oświetlenia. Szczyt wydzielania melatoniny przypada na godziny nocne, stąd wykorzystywana jest jako lek nasenny, regulujący zaburzenia snu. Stosowana jest także u pacjentów niewidomych w celu regulacji rytmu sen-czuwanie oraz u osób odbywających podróże lotnicze związane ze zmianą stref czasowych.