Artykuł zawiera omówienie nowych rekomendacji i zaleceń w stosowaniu niesedatywnych leków przeciwhistaminowych II generacji. Są one podstawowymi lekami w terapii schorzeń alergicznych, takich jak alergiczny nieżyt nosa, pokrzywka, atopowe zapalenie skóry, wyprysk. Wzrastająca częstość chorób z grupy nadwrażliwości powoduje poszukiwanie nowych grup leków i nowych preparatów, które charakteryzują się wysoką wybiórczością względem mechanizmów docelowych i zminimalizowanymi objawami niepożądanymi.

Mianem atrofii urogenitalnej (ang. urogenital atrophy – UGA) określa się zmiany, jakie zachodzą w układzie moczowo-płciowym w okresie pomenopauzalnym, spowodowane długotrwałym niedoborem steroidów płciowych. Szacuje się, że większość kobiet z objawami UGA nie otrzymuje właściwego leczenia. W przedstawionym artykule zaprezentowano niezbędne informacje dla lekarzy praktyków oraz farmaceutów, dotyczące korzyści płynących z zastosowania miejscowej hormonalnej terapii menopauzalnej.

Co roku do Europejskiego Urzędu Patentowego wpływa około 5 tysięcy zgłoszeń wynalazków w dziedzinie farmaceutycznej. W sektorze ochrony zdrowia, firmy aktywnie pracują nad tworzeniem nowych molekuł czy cząsteczek pozwalających na leczenie coraz większej liczby osób. Nadrzędnym celem tych działań jest wyleczenie śmiertelnych chorób i poprawa jakości życia chorych. To trudna i kosztowna walka, a dynamiczny rozwój rynku farmaceutyków sprawia, że kwestie ochrony własności przemysłowej w tym sektorze nabierają szczególnego znaczenia. Profesor Krystyna Szczepanowska-Kozłowska opowiada o roli patentów w sektorze farmaceutycznym.

Wapń to nie tylko podstawowy składnik mineralny kości i zębów, ale także pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego (wydzielania neurotransmiterów), mięśniowego (uczestniczy w skurczach mięśni szkieletowych, gładkich i serca), krążenia (bierze udział w regulacji ciśnienia krwi) oraz krzepnięcia krwi. Jego niedobór może prowadzić do tężyczki, zwolnienia rytmu serca, demineralizacji kości i zaburzeń krzepnięcia krwi, z kolei nadmiar powoduje pobudzenia przedwczesne lub tachykardię oraz kamicę nerkową.

W artykule zaprezentowano historię, objawy, etiologię i rodzaje terapii obecnie stosowanych w stwardnieniu rozsianym (MS). Stwardnienie rozsiane jest chorobą demielinizacyjną o podłożu autoimmunizacyjnym, będącą jedną z pierwszych przyczyn niepełnosprawności ludzi młodych. Historia choroby znana jest od końca XIX w. Do chwili obecnej rozwinięto wiele technik diagnostycznych, takich jak badanie rezonansem magnetycznym (MRI), co umożliwia wczesną diagnozę, oraz wynaleziono leki opóźniające postęp choroby, które pozwalają wydłużyć życie pacjentów. Leki takie jak: interferon beta, octan glatirameru, natalizumab czy fingolimod opóźniają postęp postaci remitująco-nawracającej stwardnienia rozsianego. Mimo to niektóre aspekty patogenezy nie są wciąż do końca poznane, co uniemożliwia opracowanie w stu procentach skutecznej terapii.

Pelargonia afrykańska (Geraniaceae) jest rośliną o ciekawych i dobrze udokumentowanych właściwościach leczniczych. Preparaty otrzymywane z jej korzeni ze względu na działanie immunostymulujące, przeciwbakteryjne oraz przeciwwirusowe stosowane są m.in. w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli, zapalenie zatok, przeziębienie, czy zapalenie gardła i migdałków. Poniższy artykuł przedstawia przegląd literatury naukowej na temat właściwości leczniczych pelargonii i związków z niej izolowanych.

Sterole są strukturalnymi i funkcjonalnymi analogami cholesterolu, wchodzącymi w skład błon komórkowych. Spożywane przez człowieka fitosterole roślinne zmniejszają wchłanianie cholesterolu w przewodzie pokarmowym, zwiększają jego wydalanie z enterocytów do światła jelita i utrudniają wbudowywanie w chylomikrony, dzięki czemu obniżają we krwi stężenie cholesterolu całkowitego oraz zawierającej go „niezdrowej” frakcji lipoprotein lekkich (LDL), bez zmniejszenia „zdrowej” frakcji ciężkiej HDL. Przeciwdziała to odkładaniu się cholesterolu w ścianach naczyń w postaci płytek miażdżycowych. Fitosterole mają także właściwości przeciwnowotworowe. Produkty zawierające dodatek steroli lub stanoli roślinnych, określane jako żywność funkcjonalna, powinny być traktowane jako cenne uzupełnienie diety, gdyż stanowią przydatny element w prewencji pierwotnej i wtórnej chorób układu sercowo-naczyniowego, a także nowoczesnej profilaktyki i terapii niektórych schorzeń onkologicznych.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest jedną z podstawowych przyczyn śmiertelności na świecie. Dotychczas leczenie stabilnego POChP oparte było w głównej mierze na wynikach badań spirometrycznych. Nowo wprowadzone w 2012 r. wytyczne Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc zrewolucjonizowały podejście do leczenia POChP. Podobnie jak miało to miejsce w innych krajach, zasady leczenia zostały oparte nie tylko na spirometrii, lecz również na występujących objawach klinicznych oraz na częstości zaostrzeń POChP zgłaszanych przez pacjenta.

Dziewanna (Scrophulariaceae) jest rośliną o szerokim wachlarzu właściwości farmakologicznych. Preparaty otrzymywane z jej kwiatów stosowane są m.in. do leczenia stanów zapalnych górnych i dolnych dróg oddechowych, nieżytów przewodu pokarmowego, schorzeń układu moczowego, infekcji  bakteryjnych i wirusowych oraz stanów zapalnych skóry i błon śluzowych. Za działanie lecznicze dziewanny odpowiedzialne są zawarte w niej saponiny, flawonoidy, irydoidy i śluzy. Poniższy artykuł przedstawia przegląd literatury naukowej na temat właściwości leczniczych dziewanny.

Szybkość przekazywania informacji w XXI w. musi powalać na kolana. Przed dwoma godzinami listonosz spadł z roweru w Pasikoniach Dolnych – i już, niemalże w czasie rzeczywistym, o tym wiekopomnym wydarzeniu jest poinformowany wszechstronnie cały glob! Dowiadujemy się, jaka fabryka wyprodukowała feralny rower, ile było takich przypadków w ostatnim stuleciu z podziałem na płeć i grupy wiekowe, jak nazywał się listonosz i na kogo głosował w ostatnich wyborach, do której klasy chodzi jego syn, na co choruje matka listonosza oraz dlaczego nie została zoperowana z powodu odcisków w ramach ostrego dyżuru miejscowego szpitala, w dodatku nie otrzymując z powodu tego schorzenia nawet jednej recepty na leki refundowane. Wypowiadają się: właściciel fabryki rowerów, przewodniczący związku zawodowego listonoszy, koledzy, dyrektor szkoły potomka, burmistrz miasta, rzecznik szpitala, kierownik apteki, a czasami nawet główny bohater. Wszystko to w postaci tzw. setek – czyli kilku zdań ocalałych z 5-10-minutowych wypowiedzi.

Komentarz przedstawia analizę prawną dopuszczalności prowadzenia w aptekach ogólnodostępnych działalności innego rodzaju niż obrót detaliczny produktami farmaceutycznymi. Stanowi omówienie poszczególnych zagadnień związanych z przeprowadzaniem w aptece pomiarów ciśnienia tętniczego, dermokonsultacji oraz różnego rodzaju akcji promocyjnych w świetle aktualnie obowiązujących regulacji prawnych, w szczególności dotyczących zakazu reklamy aptek i ich działalności, oraz praktyki orzeczniczej.

W ciągu ostatnich 10 lat dokonał się wielki postęp dotyczący zrozumienia patogenezy i leczenia dny moczanowej. W leczeniu hiperurykemii zostały przebadane i wprowadzone do codziennej praktyki lekarskiej nowe leki, w tym febuksostat. Na większe efekty leczenia dny moczanowej powinny wpłynąć wysiłki zmierzające do poprawy stylu życia, zmniejszenia otyłości, dostęp do nowoczesnych, skutecznych leków oraz lepsze prowadzenie choroby przez klinicystów.

Rozwój układu nerwowego oraz utrzymanie odpowiedniego poziomu sprawności intelektualnej do późnej starości zależy od szeregu czynników genetycznych i środowiskowych, m.in. od obecności w diecie określonych makro- i mikroelementów. Deficyty niektórych składników w dzieciństwie powodują bezpowrotną utratę części potencjału intelektualnego, a w późniejszym wieku mogą przyspieszać rozwój demencji. Artykuł przedstawia substancje wspomagające rozwój mózgu oraz zapobiegające związanemu z wiekiem osłabieniu zdolności poznawczych.

Artykuł omawia stan wiedzy farmaceutycznej i rynku farmaceutycznego w Polsce na temat leczenia chorób gardła. Zapalenie gardła jest trudnym problemem diagnostycznym i terapeutycznym w praktyce lekarskiej i aptecznej.

Świerzb jest pasożytniczą infekcją skóry. Chociaż występuje częściej w grupie osób o niskim statusie socjoekonomicznym, może dotyczyć każdego – bez względu na płeć, wiek czy zamożność. Infekcja przenosi się najczęściej drogą bezpośredniego kontaktu pomiędzy ludźmi, ale możliwa jest także pośrednia droga zakażenia poprzez pościel, bieliznę czy ręczniki. Typową cechą świerzbu jest silny świąd nasilający się w godzinach nocnych i lokalizacja zmian skórnych. Rozpoznanie choroby opiera się na wywiadzie i objawach klinicznych, ale można także zastosować bezpośrednie badanie zeskrobin naskórka lub histopatologiczną ocenę wycinka skóry. Lekiem pierwszego rzutu jest miejscowa 5% permetryna – bezpieczna, dobrze tolerowana i skuteczna. Inne preparaty miejscowe stosowane w leczeniu świerzbu to krotamiton, benzoesan benzylu, balsam peruwiański i siarka. Leczenie osób z kontaktu zapobiega rozprzestrzenianiu się infekcji i ponownym zakażeniom świerzbowcem.