2 sierpnia wchodzą w życie przepisy, które ograniczają zdalne wystawianie recept na środki odurzające i psychotropowe. Nowe zasady przepisywania recept wynikają z podpisanego przez Ministra Zdrowia 12 lipca 2023 r.  rozporządzenia  zmieniającego rozporządzenie w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje (Dz.U. poz. 1368).

Wypisaniu recepty na leki psychotropowe i środki odurzające od 2 sierpnia musi towarzyszyć badanie i ocena wpływu leku na pacjenta. Uwaga: mówimy tu o badaniu stacjonarnym, ale też konsultacji przeprowadzonej z pacjentem zdalnie. Pamiętajmy, że konsultacja to obowiązkowa rozmowa z pacjentem na temat jego stanu zdrowia, stanu psychicznego oraz wywiad na temat zażywanych leków. Zasada ta nie dotyczy przepisywania recept w ramach kontynuacji leczenia, jeśli nie upłynęły 3 miesiące od ostatniej wizyty u lekarza i badania pacjenta. Informacja o tym, że wskazany okres nie został przekroczony, będzie zamieszczana  w dokumentacji medycznej pacjenta.

Skóra jest największym organem ludzkiego ciała, jego podstawową barierą ochronną. Jednak wiele czynników zewnętrznych, np. promieniowanie UV, klimatyzacja, suchy i zimny wiatr, jak i wewnętrznych, wynikających np. z naturalnych procesów starzenia się lub zaburzeń immunologicznych, powoduje uszkodzenie bariery skórnej i utratę wody z warstwy rogowej naskórka. Skutkiem jest sucha, łuszcząca się, wiotka i matowa skóra, ze zmniejszoną elastycznością, skłonna do rumienia i pęknięć. Uszkodzenia skóry i związane z tym dolegliwości mogą być spowodowane także zaburzeniami immunologicznymi, np. atopowym zapaleniem skóry. W pielęgnacji skóry suchej, pękającej i podrażnionej najlepsze efekty uzyskuje się przy zastosowaniu połączenia składników o działaniu nawilżającym, lekko natłuszczającym i łagodzącym podrażnienia. Stosowane są witaminy, oleje roślinne, czy inne substancje o działaniu przeciwzapalnym. W artykule omówiono składniki mające ważne zastosowanie w pielęgnacji i łagodzeniu dolegliwości skóry suchej, podrażnionej i atopowej.

W związku z wątpliwościami interpretacyjnymi oraz postulatami środowiska Główny Inspektor Farmaceutyczny  przedstawił w komunkacie wyjaśnienia dotyczące stosowania przepisów odnoszących się do prowadzenia działalności przez apteki. I tak m.in.:

Do najczęściej występujących chorób jelit w Polsce zalicza się nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC) i wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG), jak również zespół jelita nadwrażliwego (IBS) oraz chorobę hemoroidalną. Schorzemiom tym towarzyszy przewlekły stan zapalny w błonie śluzowej jelit. Liczne badania dowodzą, że kurkumina, z uwagi na jej przeciwzapalne właściwości, wykazuje działanie w ogólnym, jak i miejscowym leczeniu chorób jelit.

Olopatadyna jest lekiem przeciwhistaminowym o aktywności selektywnego antagonisty wobec receptorów H₁ oraz substancją stabilizującą komórki tuczne. W badaniach klinicznych zostało wykazane, że olopatadyna jest znacznie skuteczniejsza niż placebo w łagodzeniu objawów alergicznego nieżytu nosa oraz alergicznego zapalenia spojówek. Wykazano również bezpieczeństwo tego leku. Olopatadyna jest najczęściej stosowana jako uzupełnienie farmakoterapii schorzeń alergicznych za pomocą leków pierwszego rzutu (donosowe glikokortykosteroidy oraz doustne leki przeciwhistaminowe). Na polskim rynku farmaceutycznym znajduje się preparat złożony zawierający olopatadynę do stosowania donosowego (połączenie olopatadyny i furoinianu mometazonu) oraz preparaty do podawania dospojówkowego.

Na przestrzeni ostatnich miesięcy Główny Inspektorat Farmaceutyczny brał udział w 129 postępowaniach dotyczących przestępstw farmaceutycznych związanych z nielegalnym obrotem lekami. Spośród kierowanych przez GIF zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz zgłoszeń przekazanych do prokuratury i organów ścigania najczęstsze przypadki dotyczą sprzedaży leków przez internet i wystawiania sfałszowanych e-recept.

Sprawy z ostatnich 9 miesięcy w zakresie nielegalnej sprzedaży leków za pośrednictwem sklepów internetowych i portali społecznościowych najczęściej dotyczyły środków niedopuszczonych do obrotu w Polsce oraz tzw. parafarmaceutyków, czyli produktów, którym bezprawnie przypisywane są właściwości leku. Niechlubne miejsce w czołówce leków oferowanych w internecie nielegalnie zajmują produkty lecznicze zawierające w swoim składzie substancje psychotropowe lub środki odurzające, takie jak oleje CBD, produkty konopne, produkty zawierające THC, HHC, HHC-O.

Z leków recepturowych w Polsce korzysta rocznie ok. 3 mln pacjentów. Lek recepturowy, czyli wykonywany w aptece, stanowi jedną ze ścieżek leczenia chorób dermatologicznych. Metoda ta jest doceniana przez lekarzy dermatologów, ponieważ mogą skomponować recepturę wyjątkowo dopasowaną do choroby ich pacjenta, szczególnie gdy gotowe preparaty do tej pory zawodziły. Na przykład u chorych z trądzikiem lub atopowym zapaleniem skóry takie spersonalizowane podejście zwiększa szansę wyleczenia lub osiągnięcia kontroli nad chorobą. 

Według ekspertów Zakładu Farmaceutycznego AMARA procedowane zmiany w ustawie refundacyjnej mogą dotknąć pacjentów korzystających z leków recepturowych, szczególnie osób z chorobami dermatologicznymi.

Wraz z wygaśnięciem stanu zagrożenia epidemicznego farmaceuci stracili uprawnienia do wykonywania szczepień przeciw COVID-19. Trwają prace nad nowelizacją ustawy refundacyjnej, w której znalazły się zapisy dotyczące szczepień w aptekach m.in. w zakresie wykonywania szczepień przeciw COVID-19, jak i ewentualnej możliwości wprowadzenia innych szczepionek do aptek. W ostatnim tygodniu lipca pracami nad ustawą zajmie się Senat. Przed sezonem wzmożonych infekcji eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych apelują o jak najszybsze wprowadzenie nowych przepisów w życie.

– Realizacja szczepień przeciw COVID-19 w trakcie pandemii była bardzo dobrze zorganizowana. Farmaceuci mogli kwalifikować i wykonywać szczepienia. Pacjenci mieli krótką ścieżkę do szczepienia, wszyscy uprawnieni otrzymali e-skierowania, a szczepionki i usługa szczepienia były sfinansowane przez płatnika. Minusem z pewnością było wprowadzenie tego na pewien czas, w efekcie będziemy mieć 3-miesięczną lukę, oczywiście przy założeniu, że nowelizacja ustawy refundacyjnej wejdzie w życie jeszcze w okresie wakacyjnym. Natomiast na pewno trzeba patrzeć pozytywnie na nadchodzące zmiany, ponieważ umożliwią one realizację szczepień w aptekach już na stałe – podkreśla dr n. farm. Mikołaj Konstanty, Prezes Rady Śląskiej Izby Aptekarskiej.

Lista leków refundowanych jest w Polsce aktualizowana co dwa miesiące. Niestety fakt pojawienia się w wykazie konkretnej cząsteczki nie oznacza, że już następnego dnia pacjent ma do niej realny dostęp w ramach programu lekowego. Trwa to średnio od 3 do 9 miesięcy.

Powodem tak dużych opóźnień są odległe terminy ogłaszania postępowań konkursowych na programy lekowe w wojewódzkich oddziałach NFZ oraz przedłużające się przygotowania techniczne, kontraktowania świadczeń i procesy zakupu leku przez świadczeniodawców.

 – Sytuacja na dziś jest taka, że mamy znaczne opóźnienia w dostępie do terapii w ramach programów lekowych, w szczególności w przypadku tworzenia nowego programu. Jest to dowodem na nierówne traktowanie pacjentów w porównaniu do opieki w lecznictwie otwartym, gdzie refundacja dostępna jest już w kolejnym dniu po publikacji listy refundacyjnej – zwraca uwagę Jacek Graliński, przewodniczący Koalicji Izb Handlowych dla Zdrowia (KIH) oraz Komitetu Farmaceutycznego AmCham.

Wrocławski Biotts jako pierwszy na świecie skutecznie podał peptydy: semaglutyd oraz liraglutyd przez skórę, w formie transdermalnej. Biotts to spółka biofarmaceutyczna, specjalizująca się w autorskich nośnikach, zwiększających biodostępność substancji czynnych, oraz recepturach farmaceutyków. Przełomowa technologia firmy umożliwia aplikację leków przez skórę metodą transdermalną, pozwalającą zredukować negatywne skutki uboczne leków doustnych i dożylnych, zmniejszyć ich dawki i zwiększyć skuteczność substancji aktywnych. System transdermalny może być wykorzystany do aplikacji leków przeciwcukrzycowych, onkologicznych, przeciwzapalnych czy przeciwbólowych. 

W przypadku podania przez Biotts semaglutydu przez skórę w formie transdermalnej otrzymano znacznie wyższe wyniki biodostępności substancji czynnych leku w porównaniu do formy doustnej. To ważne o tyle, że wchłanialność tej ostatniej jest na bardzo niskim poziomie oraz wiąże się z wieloma ograniczeniami. Dla koncernów farmaceutycznych forma transdermalna semaglutydu oznaczać więc ma ogromne oszczędności ze względu na redukcję ilości używanej substancji leczniczej. Wrocławska spółka planuje przeprowadzić pierwsze badania kliniczne na pacjentach z podaniem semaglutydu już w 2024 r.

Światowy Dzień Chorych na Osteoporozę obchodzimy 24 czerwca. Osteoporoza jest chorobą cywilizacyjną, w skali globalnej dotyka ona ponad 20% kobiet oraz blisko 6% mężczyzn powyżej 50. r.ż.  W Polsce cierpi na nią ponad 2 mln chorych, natomiast leczy się około 1/10. Według Światowej Organizacji Zdrowia w ostatnich dziesięcioleciach osteoporoza stała się jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych. Z jednej strony jest to związane ze zmianami demograficznymi i starzeniem się społeczeństwa, z drugiej – z siedzącego trybu życia.