Zaledwie 3,4% potencjalnych leków przeciwnowotworowych przechodzi wszystkie etapy badań klinicznych, co może wynikać z niedoskonałości modeli laboratoryjnych. Kolonie komórkowe hodowane dwuwymiarowo nie naśladują przestrzennej budowy tkankowej ani mikrośrodowiska nowotworu.

Rozwiązaniem tego problemu może być biodruk 3D, który jako „tuszu” używa żywe komórki. Dotychczas modele nowotworów tworzono nadrukowując komórki raka na warstwę hydrożelu. Amerykańscy badacze poszli dalej. Ich model składał się z komórek nowotworu wraz z naczyniami, co lepiej naśladuje mikrośrodowisko nowotworu. Drukowanie tak złożonych modeli daje nadzieję na sworzenie in vitro warunków podobnych jak w ludzkim ciele, co powinno zwiększyć skuteczność przedklinicznych badań nowych leków przeciwnowotworowych.

onlinelibrary.wiley.com

W Poznaniu w dniach 24-26 marca odbył się XVII Kongres Top Medical Trends zorganizowany przez wydawnictwo Termedia. W tegorocznej edycji wzięło udział ok. 2,5 tys. uczestników, 127 wykładowców, odbyło się 40 sesji specjalistycznych, wysłuchano 150 wykładów, a także można było uczestniczyć w kilku spotkań warsztatowych. Każdy z uczestników kongresu otrzymał 21,5 punktu edukacyjnego. Uczestniczenie w Top Medical Trends 2023 było więc szansą na aktualizację wiedzy, ale i realizacją lekarskiego obowiązku dokształcania.

W programie kongresu znalazły się m.in. sesje dotyczące: kardiologii, hematologii, psychiatrii, endokrynologii oraz diabetologii, nefrologii, ginekologii, okulistyki, gastroenterologii, nowości w szczepieniach, stanów nagłych w POZ, bólu głowy, onkologii, chorób rzadkich, ortopedii, pulmonologii i alergologii w przypadkach, dermatologii i medycyny rodzinnej. 

Witaminy z grupy B mają kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niedobór tych witamin może wpływać na wiele różnych funkcji organizmu, m.in na działanie nerwów, funkcjonowanie układu odpornościowego, układu krążenia, skóry.

Jeśli poziom witamin z grupy B w organizmie jest niewystarczający, może dojść do uszkodzenia nerwów, czyli wystąpienia choroby zwanej neuropatią lub polineuropatią. Mogą temu towarzyszyć objawy takie jak: drętwienie, mrowienie, kłucie, pieczenie, a także skurcze czy osłabienie mięśni. Objawy neuropatii obwodowej są na ogół odczuwane w dłoniach i stopach i mogą nasilać się podczas snu. Objawy te obejmują: drętwienie –  uczucie noszenia niewidzialnych rękawiczek lub skarpetek, które uniemożliwiają odczuwanie dotyku. Mrowienie może przypominać wrażenie porażenia prądem lub odczucie jakby po ciele pacjenta spacerowały mrówki. Osłabienie siły mięśni – brak siły w dłoniach i stopach – pacjenci mogą nie być w stanie mocno naciskać na jakąś powierzchnię lub podejmować większego wysiłku, chociaż kiedyś nie było to dla nich problemem. Uczucie kłucia w dłoniach i stopach, które może rozprzestrzeniać się na całą kończynę – pacjent ma wrażenie, jakby w jego ciało wbijano drobne, ostre igły.

W sezonie 2022/2023 zostało zrealizowanych jedynie ok. 2,1 mln szczepień, co oznacza spadek o 19% względem analogicznego okresu w ubiegłym sezonie. Zmniejszenie zainteresowania szczepieniami przeciw grypie przekłada się na wzrost zachorowalności i liczby hospitalizacji.Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego do 15 marca br. zaraportowano niemal 4,6 mln przypadków zachorowań, ponad 27 tys. hospitalizacji i 114 zgonów wywołanych wirusem grypy. Zebrane informacje potwierdzają wcześniejsze przypuszczenia ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy – sezon 2022/2023 to jeden z najcięższych od ponad 10 lat.

W zeszłym roku na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) zachorowało w Polsce ponad 400 osób. To rekordowe dane na które wpływ mają m.in. zmiany klimatyczne, które sprzyjają całorocznej aktywności kleszczy. Jak przekonują eksperci, przenoszony przez kleszcze wirus KZM może występować obecnie na terenie całej Polski praktycznie przez cały rok. W roku 2022 odnotowano nie tylko wyjątkowo wysoką liczbę zachorowań na KZM, ale również zaobserwowano, że ta wirusowa choroba przebiega u pacjentów ciężej niż dotychczas.

Ultrarzadkie, wyniszczające i zagrażające życiu. Tak określić można nocną napadową hemoglobinurią (PNH) czy atypowy zespół hemolityczno-mocznicowy (aHUS), których przyczyną jest niekontrolowana aktywacja układu dopełniacza. Pacjentów dotkniętych tymi chorobami łączy jedno – pragnienie możliwie normalnego życia, które dać im może szybsza diagnoza oraz dostęp do nowoczesnych terapii.
– (...) Dziś nasze życie i życie naszych rodzin, podporządkowane jest chorobie i jej leczeniu. I mimo że jesteśmy wdzięczni za to, że mamy dostęp do terapii ratującej życie, to ciągłe wizyty w szpitalu niejednokrotnie oddalonym o kilkaset kilometrów od domu, apatia, zmęczenie, stres i ból związany z zapaleniami żył w wyniku częstych wlewów, liczne infekcje wirusowe i bakteryjne, które w przypadku pacjentów z PNH kończą się przetaczaniem krwi i kolejnymi hospitalizacjami, obciążające domowy budżet koszty dojazdów powodują, że nasze życie z tą chorobą czasami jest trudne do zniesienia. Jesteśmy „więźniami” naszej terapii mimo iż na świecie i w Europie, w państwach o zbliżonym do Polski PKB, takich jak Węgry, Czechy, Słowacja czy Chorwacja, w leczeniu aHUS i PNH stosuje się już mniej obciążające, podawane dużo rzadziej skuteczne terapie, tak by pacjent mógł normalniej funkcjonować zarówno zawodowo, jak i rodzinnie. Wracać do społeczeństwa – mówi Ilona Roszkowska-Rzemieniecka ze Stowarzyszenia Jedni na Milion.

Lista refundacyjna obowiązująca od 1 marca przyniosła bardzo dobre informacje dla chorych na raka płuca. Rozszerzeniu uległ program leczenia drobnokomórkowego raka płuca, który w nowej odsłonie dopuszcza zastosowanie leczenia aż dwoma lekami z grupy immunoterapeutyków – atezolizumabem lub durwalumabem. Oba immunoterapeutyki są stosowne w skojarzeniu z chemioterapią. Zwiększa się również zakres stosowania immunoterapii o chorych z przerzutami do ośrodkowego układu nerwowego.

10 lat temu wystartował program „1000 pierwszych dni dla zdrowia”, poświęcony edukacji żywieniowej przyszłych rodziców i opiekunów najmłodszych dzieci w Polsce. Wyniki badań dotyczących sposobu żywienia i stanu odżywienia najmłodszych dzieci w Polsce zrealizowanych przez Instytut Matki i Dziecka w 2011 r. wskazywały wyraźnie: 90% badanych dzieci spożywa za dużo soli, a 80% – za dużo cukru, ponadto 80% dzieci ma dietę zbyt ubogą w wapń i witaminę D. Równie alarmujące były wyniki badań przeprowadzonych przez Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” – prawie 60% dzieci w wieku 12 miesięcy zbyt wcześnie otrzymuje żywność, która nie jest przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci. Badania te stały się fundamentem dla powołania programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia”, który powstał z inicjatywy Fundacji Nutricia i uzyskał poparcie licznych partnerów.

Pacjenci z chorobami przewlekłymi, którzy otrzymali receptę na nowy lek, będą mogli skorzystać ze wsparcia farmaceuty. „Nowy Lek” to kolejna usługa farmaceutyczna – po przeglądzie lekowym – która będzie stosowana w ramach ogólnopolskiej opieki farmaceutycznej. Jak poinformowano podczas zorganizowanej przez Naczelna Izbą Aptekarską (NIA) konferencji prasowej w CP PAP, gotowy jest już dokument dla farmaceutów pt. „Zalecenia dotyczące postępowania u chorych objętych świadczeniem w ramach usługi farmaceutycznej Nowy Lek”. Został on opracowany przez zespół ds. standaryzacji opieki farmaceutycznej Naczelnej Izby Aptekarskiej.

–Zaprosiliśmy do współpracy środowisko akademickie, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne i farmaceutów, którzy sprawują opiekę farmaceutyczną w innych krajach europejskich – wyjaśniła Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej w NIA.

Według danych epidemiologicznych z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego do 22 lutego 2023 r. zaraportowano blisko 4 mln przypadków zachorowań, ponad 24 tys. hospitalizacji oraz 108 zgonów wywołanych wirusem grypy. Eksperci alarmują, że ten rok będzie z pewnością rekordowy pod kątem liczby zgonów wywołanych wirusem grypy. Sezon zachorowań nadal trwa, a liczba raportowanych zakażeń jest obecnie wyższa niż w tym samym okresie w 2022 roku. Po pandemii COVID-19 obserwujemy również wydłużanie się sezonu zachorowań na grypę, co oznacza, że według prognoz ekspertów wirus może być bardzo aktywny aż do kwietnia.

Główny Inspektor Farmaceutyczny jest patronem honorowym pierwszej edycji Akademii GMP organizowanej przez Ogólnopolską Sekcję Farmacji Przemysłowej i Biotechnologii Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Wykłady i warsztaty w ramach cyklu szkoleniowego będą prowadzone przez doświadczonych inspektorów ds. wytwarzania i prawników z Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego oraz ekspertów z Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

Good Manufacturing Practice (GMP) – Dobra Praktyka Wytwarzania jest ogólnoświatowym systemem określającym procedury wytwarzania i kontroli produktów leczniczych. Znajomość GMP jest niezbędna w pracy dla jednostki przemysłu farmaceutycznego i badań klinicznych.

–  Chcemy podzielić się z interesariuszami rynku farmaceutycznego doświadczeniem naszych inspektorów – czyli tym co mamy najcenniejsze. Wspólnie z Polskim Towarzystwem Farmaceutycznym udostępniamy unikalną wiedzę praktyczną, którą nasi inspektorzy nabyli w czasie niezliczonych kontroli na przestrzeni wielu lat pracy. Jestem przekonana, że uczestnicy Akademii GMP nabędą szczególną wiedzę i umiejętności, które przełożą się na ich codzienną pracę, a także zwiększą ich kwalifikacje i wyróżnią na rynku pracy – mówi Ewa Krajewska, Główny Inspektor Farmaceutyczny.

Do rozwoju niektórych nowotworów przyczynia się niezdrowy styl życia. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie The American Journal of Gastroenterology sprawdzono, czy zmiana stylu życia wpływa na ryzyko rozwoju raka jelita grubego. W badaniu wzięło udział ponad 290 tysięcy Europejczyków, dla których wyliczono healthy lifestyle index (HLI), uwzględniający palenie papierosów, spożywanie alkoholu, aktywność fizyczną oraz BMI (body mass index). HLI mieściło się w zakresie od 0 (najbardziej niezdrowy styl życia) do 16 (najzdrowszy styl życia).