Niemowlęta i przedszkolaki z ciężką postacią atopowego zapalenia skóry (AZS) od 1 stycznia 2025 r. mają refundowane leczenie biologiczne. To kolosalna zmiana w życiu cierpiących maluchów i ich rodzin.

Od 2021 r. funkcjonuje program lekowy B.124 dla chorych z ciężkim AZS. Do tej pory mogli z niego korzystać pacjenci powyżej 6. r.ż., choć dupilumab zarejestrowany był również dla dzieci od 6. miesiąca. O rozszerzenie programu lekowego i dopuszczenie do niego młodszych dzieci przez kilka lat apelowali rodzice, środowiska lekarskie, organizacje pacjenckie, a nawet Rzecznik Praw Dziecka.

– Terapia lekami biologicznymi jest jak zbawienie. Leczenie biologiczne daje fantastyczne rezultaty, już po kilku tygodniach terapii dorośli pacjenci przychodzą do mnie i mówią: „Nie pamiętam, żebym w życiu czuł się lepiej! Nic mnie nie swędzi!”. Brak świądu to dla wszystkich atopików i ich opiekunów najważniejsze dobrodziejstwo leczenia. (...) To ogromna zmiana na lepsze – mówi prof. dr hab. n. med. Irena Walecka, kierownik Katedry i Kliniki Dermatologii i Dermatologii Dziecięcej CMKP w Państwowym Instytucie Medycznym MSWiA w Warszawie.

Z pewnością większość czytelników mających związki z medycyną lub naukami pokrewnymi albo interesujących się tymi dziedzinami zna historię powstania pierwszej szczepionki. Moim zamiarem natomiast jest spojrzenie na to odkrycie okiem filologa klasycznego i językoznawcy.

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, która powoduje wiele powikłań. Jednym z najpoważniejszych jest neuropatia cukrzycowa. To schorzenie, często związane z niedoborami witamin z grupy B, dotyka miliony osób, prowadząc do bolesnych i wyniszczających objawów. Neuropatia cukrzycowa rozwija się na skutek długotrwale podwyższonego poziomu glukozy we krwi, co prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i włókien nerwowych. Objawy mogą obejmować drętwienie, mrowienie i uczucie kłucia w dłoniach lub stopach, co może utrudniać codzienne funkcjonowanie. Według badania nt. świadomości neuropatii przeprowadzonego w kwietniu 2024 r. przez Agencję Badań Rynku i Opinii SW Research 60% ankietowanych jest zdania, że chorujący mogą doświadczać również trudności emocjonalnych. Rozpoznanie neuropatii nie zawsze jest łatwe, ponieważ pacjenci mogą postrzegać objawy jako subiektywne odczucia lub wiązać ich występowanie z innymi chorobami. Nawet 50% chorych na cukrzycę może nie zauważać objawów neuropatii.

W Environmental Research opublikowano wyniki badania ELAPS, oceniającego narażenie na środowiskowe zanieczyszczenia powietrza w Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii oraz Rzymie. Aby ocenić wpływ ekspozycji na ryzyko zachorowań na nowotwory przeanalizowano odsetki hospitalizacji w tych regionach oraz narodowe rejestry nowotworów. Podczas 9,3 mln osobo-lat obserwacji raka płuca rozpoznano u blisko 112 tys. osób. Metaanaliza wykazała wzrost zachorowalności na ten nowotwór o 14% na każde 5 µg/m3 wzrostu pyłu PM_2,5, 10% na każde 10 µg/m3 wzrostu dwutlenku azotu i 8% na każde 0,5 x 10-5/m wzrostu stężenia sadzy.

Autorzy badania podkreślają, że wykazany związek pomiędzy zanieczyszczeniem powietrza a ryzykiem raka płuca istnieje również dla stężeń szkodliwych substancji dopuszczalnych wg norm Unii Europejskiej. Wprowadzenie zaleceń WHO dotyczących jakości powietrza z 2021 roku pozwoliłoby uniknąć 31,7% zachorowań na ten nowotwór.

Zacznijmy od łacińskiego wyrazu canis, to znaczy „pies”. Od tego rzeczownika pochodzi przymiotnik caninus, czyli „psi, należący do psa, dotyczący psa”. Po łacinie kieł to dens caninus, a dzika róża to Rosa canina. I już wiemy, co łączy te nazwy.

W obu łacińskich terminach występuje przymiotnik caninus. Dens caninus to dosłownie „psi ząb”, a Rosa canina to dosłownie „psia róża”. Różnice w końcówkach caninus (-us), canina (-a) wynikają z innego rodzaju gramatycznego rzeczowników. Dens jest rodzaju męskiego, rosa żeńskiego.

VIVUS BV, spółka zależna VIVUS LLC, ogłosiła dziś dostępność w Polsce produktu leczniczego QSIVA® (fentermina i topiramat o zmodyfikowanym uwalnianiu, kapsułki twarde), przeznaczoneg jest dla pacjentów z nadwagą i chorujących na otyłość, którzy mogliby odnieść korzyści ze zmniejszenia masy ciała. Podstawą rejestracji w Polsce i krajach skandynawskich były dane uzyskane w badaniach klinicznych III fazy EQUIP (#NCT 00554216) i CONQUER (#NCT00553787), w których wzięło udział ponad 3700 pacjentów. Badania te wykazały, że osoby przydzielone do grupy otrzymującej produkt leczniczy QSIVA uzyskały po 56 tygodniach leczenia zmniejszenie masy ciała o 7,8–10,9% (analiza w populacji zgodnej z zaplanowanym leczeniem – ang. intention-to-treat, ITT) i zmniejszenie obwodu talii o 7,6-10,9 cm.

Skojarzenie fenterminy (aminy sympatykomimetycznej o działaniu anorektycznym) i topiramatu o zmodyfikowanym uwalnianiu (doustny preparat stosowany w leczeniu pacjentów z szeregiem chorób neurologicznych) jest już od ponad dekady stosowane w Stanach Zjednoczonych (nazwa handlowa QSYMIA^®) przez osoby starające się osiągnąć i utrzymać odpowiednią masę ciała. W 2020 r. ten produkt leczniczy wprowadzono również na rynek Korei Południowej.

Rak prostaty jest najczęstszym nowotworem rozpoznawanym u mężczyzn w Polsce i drugą przyczyną śmiertelności z powodu nowotworów w tej grupie. Im wcześniej zostanie on wykryty, tym większe są szanse na całkowite wyleczenie – przy zastosowaniu leczenia chirurgicznego i radioterapii, niekiedy uzupełnianych hormonoterapią. Hormonoterapia stosowana jest także u pacjentów, u których nowotwór został rozpoznany w fazie przerzutowej. Niestety, u części z nich leczenie to przestaje po pewnym czasie działać i konieczne jest zastosowanie leczenia kolejnej linii, np. chemioterapii. Jednak pomimo postępów medycyny, rokowania na tym etapie raka prostaty pozostają niekorzystne. Potrzebne są więc nowe terapie celowane, które poprawiłyby wyniki leczenia i jakość życia pacjentów. Nową opcją leczenia dla tych chorych jest wykorzystanie osiągnięć medycyny nuklearnej, czyli terapii radioligandowej.

Adamed Pharma został uhonorowany prestiżową nagrodą w tegorocznym międzynarodowym konkursie Prix Galien w kategorii „Najlepszy lek drugiej generacji”: kombinacja sitagliptyna + metformina XR – stosowana przy leczeniu cukrzycy typu 2. Działanie leku polega na synergicznym połączeniu dwóch mechanizmów terapeutycznych, dając tym samym skuteczniejszą kontrolę poziomu glukozy we krwi u pacjentów. Sitagliptyna jest inhibitorem dipeptydylopeptydazy-4 (DPP-4), co oznacza, że zwiększa poziom inkretyn, hormonów odpowiedzialnych za stymulowanie wydzielania insuliny po posiłku oraz hamowanie wydzielania glukagonu. Dzięki temu wspomaga działanie trzustki w regulowaniu poziomu cukru we krwi. Metformina XR (o przedłużonym uwalnianiu) działa na innej płaszczyźnie, poprawiając wrażliwość tkanek na insulinę oraz hamując produkcję glukozy w wątrobie.

W dokumencie opublikowanym przez Grupę Farmaceutyczną Unii Europejskiej (PGEU) podkreślono kluczową rolę farmaceutów w przeciwdziałaniu antybiotykooporności. Antybiotykooporność jest jednym z największych wyzwań zdrowotnych XXI w. 

Najważniejsze zagadnienia to:

• Wzmacnianie programów zarządzania antybiotykami w aptekach: PGEU podkreśla potrzebę wprowadzenia skutecznych metod zarządzania antybiotykami, aby zapewnić ich odpowiednie i racjonalne stosowanie.
• Promowanie szczepień jako skutecznego narzędzia w walce z antybiotykoopornością: szczepienia mogą znacząco zmniejszyć potrzebę stosowania antybiotyków, redukując tym samym ryzyko rozwoju antybiotykooporności.
• Rola farmaceutów w edukacji pacjentów: farmaceuci jako najłatwiej dostępni specjaliści dla pacjentów mają unikalną pozycję w ich edukowaniu na temat właściwego stosowania antybiotyków.
• Innowacyjne rozwiązania, takie jak testy diagnostyczne w aptekach: wprowadzenie szybkich testów diagnostycznych może pomóc w dokładniejszym określeniu potrzeb terapeutycznych pacjenta.
• Współpraca międzynarodowa w ramach unijnej strategii zdrowotnej: dokument podkreśla znaczenie współpracy między państwami członkowskimi UE w celu skutecznego przeciwdziałania antybiotykooporności.

Podczas Zgromadzenia Ogólnego PGEU Polskę reprezentowali wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, dr Mikołaj Konstanty, oraz prezes Dolnośląskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej, mgr farm. Marcin Repelewicz. 

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest trzecią, po chorobach układu krążenia i nowotworach, przyczyną zgonów na świecie. Pacjenci z POChP zapadają na nowotwory płuc 10 razy częściej niż reszta populacji, a nierozpoznana lub późno rozpoznana choroba skraca życie o 10-15 lat. Jednak wiedza o tym schorzeniu i świadomość tego, że duszności podczas wysiłku i codzienny kaszel mogą świadczyć o POChP, jest bardzo niska.

Dr n. med. Piotr Dąbrowiecki z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Infekcyjnych i Alergologii w Wojskowym Instytucie Medycznym i przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP mówi: Co roku w listopadzie kierujemy uwagę opinii publicznej, przedstawicieli służby zdrowia, decydentów i edukatorów na temat choroby, która – tu wiele osób będzie zaskoczonych – jest jedną z najbardziej zabójczych. Tegoroczne hasło przewodnie Światowego Dnia POChP „Poznaj funkcję swoich płuc” ma zachęcić każdego do sprawdzenia, czy jego układ oddechowy działa prawidłowo. Wiemy bowiem, że na POChP chorują około 2 miliony Polaków, ale tylko połowa z nich jest zdiagnozowana. A wystarczy przejść proste badanie czynności płuc – spirometrię.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc to najczęstsza choroba układu oddechowego, która charakteryzuje się postępującym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe i w konsekwencji prowadzi do trudności w oddychaniu. Jej objawy to duszność (szczególnie podczas aktywności fizycznej), kaszel, odkrztuszanie nadmiernie wydzielanej plwociny, permanentne zmęczenie. W Polsce głównym czynnikiem ryzyka rozwoju POChP jest palenie papierosów (80% pacjentów z POChP paliło lub było długotrwale narażonych na bezpośrednie sąsiedztwo palącego). Inne czynniki to: zanieczyszczenie powietrza zarówno pyłami i substancjami chemicznymi w miejscu pracy, jak i zanieczyszczenie powietrza dymami kominowymi i spalinami. Wielu chorych miało w dzieciństwie nawracające zapalenia oskrzeli i płuc, a za 1% zachorowań odpowiadają czynniki genetyczne (niedobór alfa-1-anty trypsyny).

Symbolem tego dnia jest niebieski pierścień – znak ostrzeżenia przed cukrzycą i zjednoczenia ludzi w obliczu jej epidemii. W 2006 r. Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna rozpoczęła kampanię mającą na celu zwiększenie ogólnej świadomości społeczeństwa na temat cukrzycy. Odpowiadając na ten apel, ONZ ogłosiło rezolucję na rzecz walki z cukrzycą (rezolucja z 20 grudnia 2006 r.), ustanawiając 14 listopada Światowym Dniem Cukrzycy Narodów Zjednoczonych oraz zachęcając państwa członkowskie do opracowania krajowej polityki zapobiegania, leczenia i opieki nad ludźmi chorymi na cukrzycę. 14 listopada to także rocznica urodzin odkrywcy insuliny Fredericka Bantinga (dokonał tego wspólnie z Charlsem Bestem).

Każdego roku Światowy Dzień Cukrzycy jest poświęcony określonemu problemowi. Tegoroczne obchody przebiegają pod hasłem "Cukrzyca a dobre samopoczucie". Według danych obecnie w Polsce na cukrzycę choruje ok. 3,5 mln osób.