W dokumencie opublikowanym przez Grupę Farmaceutyczną Unii Europejskiej (PGEU) podkreślono kluczową rolę farmaceutów w przeciwdziałaniu antybiotykooporności. Antybiotykooporność jest jednym z największych wyzwań zdrowotnych XXI w. 

Najważniejsze zagadnienia to:

• Wzmacnianie programów zarządzania antybiotykami w aptekach: PGEU podkreśla potrzebę wprowadzenia skutecznych metod zarządzania antybiotykami, aby zapewnić ich odpowiednie i racjonalne stosowanie.
• Promowanie szczepień jako skutecznego narzędzia w walce z antybiotykoopornością: szczepienia mogą znacząco zmniejszyć potrzebę stosowania antybiotyków, redukując tym samym ryzyko rozwoju antybiotykooporności.
• Rola farmaceutów w edukacji pacjentów: farmaceuci jako najłatwiej dostępni specjaliści dla pacjentów mają unikalną pozycję w ich edukowaniu na temat właściwego stosowania antybiotyków.
• Innowacyjne rozwiązania, takie jak testy diagnostyczne w aptekach: wprowadzenie szybkich testów diagnostycznych może pomóc w dokładniejszym określeniu potrzeb terapeutycznych pacjenta.
• Współpraca międzynarodowa w ramach unijnej strategii zdrowotnej: dokument podkreśla znaczenie współpracy między państwami członkowskimi UE w celu skutecznego przeciwdziałania antybiotykooporności.

Podczas Zgromadzenia Ogólnego PGEU Polskę reprezentowali wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, dr Mikołaj Konstanty, oraz prezes Dolnośląskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej, mgr farm. Marcin Repelewicz. 

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest trzecią, po chorobach układu krążenia i nowotworach, przyczyną zgonów na świecie. Pacjenci z POChP zapadają na nowotwory płuc 10 razy częściej niż reszta populacji, a nierozpoznana lub późno rozpoznana choroba skraca życie o 10-15 lat. Jednak wiedza o tym schorzeniu i świadomość tego, że duszności podczas wysiłku i codzienny kaszel mogą świadczyć o POChP, jest bardzo niska.

Dr n. med. Piotr Dąbrowiecki z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Infekcyjnych i Alergologii w Wojskowym Instytucie Medycznym i przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP mówi: Co roku w listopadzie kierujemy uwagę opinii publicznej, przedstawicieli służby zdrowia, decydentów i edukatorów na temat choroby, która – tu wiele osób będzie zaskoczonych – jest jedną z najbardziej zabójczych. Tegoroczne hasło przewodnie Światowego Dnia POChP „Poznaj funkcję swoich płuc” ma zachęcić każdego do sprawdzenia, czy jego układ oddechowy działa prawidłowo. Wiemy bowiem, że na POChP chorują około 2 miliony Polaków, ale tylko połowa z nich jest zdiagnozowana. A wystarczy przejść proste badanie czynności płuc – spirometrię.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc to najczęstsza choroba układu oddechowego, która charakteryzuje się postępującym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe i w konsekwencji prowadzi do trudności w oddychaniu. Jej objawy to duszność (szczególnie podczas aktywności fizycznej), kaszel, odkrztuszanie nadmiernie wydzielanej plwociny, permanentne zmęczenie. W Polsce głównym czynnikiem ryzyka rozwoju POChP jest palenie papierosów (80% pacjentów z POChP paliło lub było długotrwale narażonych na bezpośrednie sąsiedztwo palącego). Inne czynniki to: zanieczyszczenie powietrza zarówno pyłami i substancjami chemicznymi w miejscu pracy, jak i zanieczyszczenie powietrza dymami kominowymi i spalinami. Wielu chorych miało w dzieciństwie nawracające zapalenia oskrzeli i płuc, a za 1% zachorowań odpowiadają czynniki genetyczne (niedobór alfa-1-anty trypsyny).

Symbolem tego dnia jest niebieski pierścień – znak ostrzeżenia przed cukrzycą i zjednoczenia ludzi w obliczu jej epidemii. W 2006 r. Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna rozpoczęła kampanię mającą na celu zwiększenie ogólnej świadomości społeczeństwa na temat cukrzycy. Odpowiadając na ten apel, ONZ ogłosiło rezolucję na rzecz walki z cukrzycą (rezolucja z 20 grudnia 2006 r.), ustanawiając 14 listopada Światowym Dniem Cukrzycy Narodów Zjednoczonych oraz zachęcając państwa członkowskie do opracowania krajowej polityki zapobiegania, leczenia i opieki nad ludźmi chorymi na cukrzycę. 14 listopada to także rocznica urodzin odkrywcy insuliny Fredericka Bantinga (dokonał tego wspólnie z Charlsem Bestem).

Każdego roku Światowy Dzień Cukrzycy jest poświęcony określonemu problemowi. Tegoroczne obchody przebiegają pod hasłem "Cukrzyca a dobre samopoczucie". Według danych obecnie w Polsce na cukrzycę choruje ok. 3,5 mln osób.

Warsztaty są organizowane w ramach kampanii „Rany pod kontrolą”. To cykl spotkań szkoleniowych dla farmaceutów pracujących w aptekach i szpitalach, z których pierwsze odbędzie się 19 listopada w godz. 19:00-21:00 w hotelu Indigo w Warszawie. Kolejne warsztaty zaplanowano w Krakowie (27 listopada) i Katowicach (styczeń 2025). Brak dostępu do wiedzy w zakresie leczenia ran stanowi ogromne wyzwanie dla systemu zdrowia – koszty związane z przewlekłymi ranami sięgają kilkudziesięciu milionów złotych rocznie, a tylko niewielki odsetek pacjentów korzysta z właściwych metod leczenia. Warsztaty mają na celu wyposażenie farmaceutów w praktyczną wiedzę na temat rozpoznawania objawów infekcji, stosowania odpowiednich opatrunków, prewencji zakażeń oraz kluczowej roli antyseptyki w procesie leczenia ran. Szkolenia odbywają się pod patronatem Naczelnej Izby Aptekarskiej, za udział farmaceuci mogą otrzymać 4 punkty edukacyjne.

Cofnijmy się do starożytnej Grecji, gdzie powstawała pierwsza terminologia medyczna. W Słowniku Grecko-polskim pod redakcją Zofii Abramowiczówny (Warszawa 1958) pod hasłem μῦς (mys) znajdujemy dwa znaczenia tego wyrazu: 1. „mysz”, 2. „muskuł, mięsień”, z adnotacją, że u Arystotelesa jest potwierdzenie jego użycia w tym drugim znaczeniu.

Rzymianie zapożyczyli ten wyraz do swojej leksyki i w języku łacińskim wyraz mus występuje w znaczenie „mysz”. Natomiast jego zdrobnienie musculus znaczy 1. „myszka”, 2. „mięsień”.

I tu rodzi się pytanie, dlaczego nazwa małego gryzonia, jakim jest mysz, to równocześnie nazwa mięśnia. Otóż ludzie nadawali nazwy wielu narządom, kierując się własną obserwacją. Ruchy mięśni powodujące zgrubienia pod skórą kojarzyły się starożytnym z ruchem i kształtem poruszającej się pod tkaniną myszy czy też myszki.

Zdecydowana większość pacjentów wskazuje aptekę jako właściwe miejsce do oddania przeterminowanych leków – wynika z badania przeprowadzonego w serwisie rezerwacyjnym Apteline.pl. Dlatego na aptekach koncentruje się drugi etap kampanii edukacyjnej „Leki do Apteki – Świat w Twoich rękach”.  „Leki do Apteki” to projekt, w którym branża farmaceutyczna jednoczy siły, a wszystko w ważnym społecznie celu: by przeterminowane czy niepotrzebne farmaceutyki trafiły do utylizacji, a nie do zwykłego kosza na śmieci czy WC. Z badań bowiem wynika, że 60% Polaków wyrzuca niepotrzebne albo przeterminowane leki do „zwykłego” kosza na odpady, a 28% spłukuje je w toalecie.

Celem kampania „Rany pod Kontrolą” jest  podniesienie świadomości społecznej na temat złożonych problemów związanych z leczeniem ran oraz poprawa standardów opieki medycznej. Zainicjowano multidyscyplinarne Porozumienie na rzecz Profesjonalnej Terapii Ran, które zwraca uwagę na profilaktykę, odpowiednią opiekę nad pacjentem i antyseptyczne zaopatrzenie rany, aby zapobiegać zakażeniom.

Problem leczenia ran trudno gojących się w Polsce staje się coraz bardziej poważny. Rozpoznanie rany przewlekłej można postawić już po 4–6 tygodniach braku postępu w gojeniu. W Polsce jedynie nieliczne ośrodki realizują kompleksowe leczenie ran w ramach finansowania ze środków publicznych. Z tego powodu pacjenci z ranami trudno gojącymi się borykają się z przewlekłym bólem psychicznym i fizycznym, dyskomfortem oraz wykluczeniem społecznym, a ich rodziny przejmują ciężar opieki.

Już ponad 1 mln osób zaszczepiło się przeciw grypie. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych w obecnym sezonie infekcyjnym rekomendują stosowanie koadministracji szczepionek osobom dorosłym w profilaktyce zakażeń układu oddechowego. Szczepienie podczas jednej wizyty przeciwko grypie, pneumokokom oraz innym chorobom układu oddechowego jest rekomendowane jako skuteczna metoda poprawy odsetka zaszczepionych, co ma kluczowe znaczenie dla osób z grup ryzyka i zdrowia publicznego. Liczne rekomendacje krajowe i międzynarodowe jednoznacznie wskazują, że to podejście jest bezpieczne i skuteczne, a także zmniejsza liczbę wizyt i oszczędza czas pacjenta. Program szczepień dla człowieka dorosłego obejmuje ok. 20 różnych szczepień, a najbardziej istotne są szczepienia sezonowe, dlatego że musimy je powtarzać co roku. 

– Bardzo ważną rekomendacją jest zalecenie dotyczące koadministracji szczepień. W Polsce przyzwyczajono się do tego, że szczepienia podaje się osobno. Tymczasem nie ma żadnych powodów, żeby ich nie łączyć – komentuje prof. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.