Zaburzenia pracy przewodu pokarmowego są jednymi z najczęściej występujących objawów towarzyszących zarówno innym chorobom, jak i stosowaniu leków, niewłaściwej diecie oraz utrzymującemu się napięciu nerwowemu. Liczne substancje roślinne mogą wspomagać funkcjonowanie układu trawiennego w takich sytuacjach. Tradycyjnie stosuje się m.in. kurkumę, liść karczocha, kłącze imbiru, nasiona ostropestu, liść mięty czy korzeń mniszka lekarskiego. W artykule skupiono się na omówieniu działania tych wybranych surowców, choć nie wyczerpują one długiej listy substancji roślinnych wspomagających pracę układu pokarmowego.

Z okazji obchodzonego 14 maja br. Międzynarodowego Dnia Farmaceuty, eksperci Koalicji na rzecz Szczepień w Aptekach apelują o umocnienie roli farmaceutów w procesie immunizacji oraz zwiększenie ich zaangażowania w programy szczepień przeciw wielu chorobom zakaźnym takim jak: COVID-19, grypa, HPV, pneumokoki czy krztusiec. Obecnie aktywność farmaceutów na polu szczepień blokuje przede wszystkim brak możliwości wystawienia przez aptekarzy recepty na szczepionki refundowane, przez co część pacjentów w ogóle rezygnuje ze szczepienia w aptece, ale też zamrożone rekrutacje na szkolenia dla farmaceutów, którzy chcieliby uzyskać kwalifikacje do przeprowadzania szczepień. Międzynarodowy Dzień Farmaceuty jest doskonałą okazją do docenienia farmaceutów i podkreślenia ich kluczowej roli w opiece zdrowotnej. 

Jak podkreśla dr n. farm. Mikołaj Konstanty, Prezes Śląskiej Izby Aptekarskiej i jednocześnie jeden z ekspertów Koalicji na rzecz Szczepień w Aptekach: Jeszcze jakiś czas temu aptekarze postrzegani byli przede wszystkim jako eksperci wydający leki, dzisiaj patrzymy na nich jak na doradców pacjenta, a apteki traktujemy jak istotne punkty opieki, funkcjonujące w ramach systemu ochrony zdrowia. Ważnym krokiem do zmiany myślenia o farmaceutach było umożliwienie im wykonywania szczepień. Aby jednak robić to efektywnie – poszerzać kompetencje tej grupy, ale także działać na rzecz podnoszenia poziomu wyszczepialności Polaków przeciw chorobom zakaźnym konieczne jest wprowadzenie kolejny zmian systemowych. 

Właściwości lecznicze srebra znane były już w starożytności, czego dowodem są naczynia na wodę i wino używane przez Greków do jedzenia, picia oraz przechowywania żywności. Okazuje się, że rola tego pierwiastka w medycynie jest szersza niż myślano. Sole srebra przez wiele lat wykorzystywano w pielęgnacji ran, owrzodzeń i oparzeń, jak również w zapobieganiu infekcji miejscowych i ogólnych (zabieg Credégo). Wprowadzenie antybiotyków do leczenia przeciwdrobnoustrojowego znacznie ograniczyło zastosowanie preparatów zwierających srebro, szczególnie w farmakoterapii zakażeń miejscowych. Jednakże w dobie narastającej lekooporności i nieskuteczności konwencjonalnej antybiotykoterapii stały się niezastąpione. 

Alergiczny nieżyt nosa jest schorzeniem występującym na całym świecie i dotyczy blisko połowy populacji, występuje zarówno u dzieci, młodzieży, jak i u dorosłych. Może występować sezonowo, głównie w okresie pylenia drzew i traw, ale także objawiać się całorocznie, w konsekwencji na narażanie na różne alergeny środowiskowe – pyłki roślin, naskórek zwierząt, odchody stawonogów (m.in. roztocza, karaczany), zarodniki grzybów pleśniowych, substancje chemiczne. Alergiczny nieżyt nosa niezależnie od okresu występowania i długości jego trwania przyczynia się w znaczny sposób do obniżenia jakości życia pacjentów, a także może przyczyniać się do wystąpienia innych schorzeń układu oddechowego.

Dichlorowodorek oktenidyny należy do grupy antyseptyków, to jest preparatów wykazujących  działanie przeciwdrobnoustrojowe na różnych poziomach: na powierzchni rany, w wysięku, w strukturach opatrunku oraz w tkankach. Spektrum działania oktenidyny jest bardzo szerokie i obejmuje bakteryjne formy wegetatywne, bakterie Gram-ujemne, bakterie Gram-dodatnie (w tym MRSA, ORSA, VRSA, VRE), grzyby, wirusy oraz pierwotniaki. Oktenidyna nie wykazuje działania genotoksycznego oraz kancerogennego, a jednocześnie ma niski potencjał cytotoksyczny wobec komórek gospodarza. Szczególne znaczenie oktenidyna odgrywa w leczeniu ran przewlekłych.

Alergiczny nieżyt nosa jest zapaleniem błony śluzowej, charakteryzującym się wyciekaniem wydzieliny z nosa lub jej spływaniem po tylnej ścianie gardła, kichaniem, zatkaniem lub świądem nosa. Symptomy trwają ≥ 1 godzinę dziennie przez ≥ 2 dni. Osoby z alergicznym nieżytem nosa doświadczają objawów, które mogą znacząco obniżać ich jakość życia. Stosowanie roztworów soli, w tym izotonicznego roztworu wody morskiej pomaga w pozbyciu się alergenów i nadmiaru wydzieliny. Sprzyja to utrzymaniu drożności i prawidłowej wentylacji w obrębie górnych dróg oddechowych. Podawanie do nosa roztworów soli może stanowić tanią i bezpieczną dodatkową opcję w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. W niektórych sytuacjach może być to alternatywa dla stosowania donosowych glikokortykosteroidów oraz doustnych leków przeciwhistaminowych.

Immunoterapia jest nową formą leczenia onkologicznego; jej działanie polega na odblokowaniu naturalnych mechanizmów przeciwnowotworowych układu immunologicznego. Przeprowadzone do tej pory badania wykazały, że flora jelitowa ma wpływ na skuteczność immunoterapii oraz jej niepożądane działania. W badaniu opublikowanym w Journal of Clinical Oncology sprawdzono, czy stosowanie antybiotykoterapii w roku poprzedzającym immunoterapię ma wpływ na jej skuteczność.

Choroba refluksowa przełyku to bardzo powszechne zjawisko. Głównym objawem choroby jest zgaga, czyli uczucie pieczenia w przełyku, związane z cofaniem się treści pokarmowej z żołądka. Nowoczesne podejście do terapii refluksu obejmuje substancje tworzące barierę na błonie śluzowej żołądka, która ochrania śluzówkę przed niekorzystnym wpływem kwasu żołądkowego.

Mimo wysokiej dostępności i skuteczności leków syntetycznych, zainteresowanie suplementami diety, w tym preparatami witaminowymi i roślinnymi rośnie. Nawracające zakażenia dróg oddechowych, narastająca lekooporność drobnoustrojów sprawiają, że coraz chętniej po nie sięgamy, szczególnie w czasie sezonowych zachorowań na infekcje dróg oddechowych. W okresie zimowym dużą popularnością cieszą się środki poprawiające funkcje układu immunologicznego, zawierające witaminę D i C, preparaty jeżówki purpurowej czy aloesu drzewiastego.