Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa, zapalenie błony śluzowej nosa i zatok oraz zakażenia górnych dróg oddechowych, w tym przeziębienie, objawiają się stanem zapalnym w obrębie jamy nosowej. Najczęstszym objawem tego stanu jest niedrożność nosa, którą można złagodzić, stosując leki w postaci aerozolu. Najważniejszą funkcją aplikatorów do tego rodzaju leków jest dostarczenie delikatnej mgiełki do miejsc objętych stanem zapalnym przy zapewnieniu komfortu i wygody użytkownika.

Metodologia: Przy użyciu modelu anatomicznego ludzkiej jamy nosowej zbadaliśmy sposoby deponowania się dwóch formulacji preparatu z ksylometazoliną i jednej z oksymetazoliną podawanych donosowo za pomocą dwóch różnych atomizerów — dostępnego na rynku dozownika Freepod i badanego dozownika z bocznym przyciskiem uwalniania dawki. W ramach badania ocenialiśmy wpływ ustawienia końcówki atomizera i oddychania. Ponadto analizowaliśmy też stopień ściekania ksylometazoliny i oksymetazoliny po tylnej ścianie modelu anatomicznego jamy nosowej.

Cukrzyca typu 2 jest globalnym problemem zdrowotnym, który dotyczy rosnącej liczby dzieci i dorastających młodych ludzi w szerokim spektrum krajów, szczególnie w grupach pochodzenia etnicznego o wysokim ryzyku. Szacunkowo 33% z nich to pacjenci bezobjawowi, dlatego tak istotne dla klinicystów jest przeprowadzanie testów przesiewowych wśród pacjentów chorujących na otyłość, z historią rodzinną cukrzycy typu 2, z grup etnicznych o wysokim ryzyku choroby i z klinicznymi objawami insulinooporności (nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, PCOS, rogowacenie ciemne skóry, historia cukrzycy w ciąży). Rosnące przypadki cukrzycy typu 2 w młodości mogą prowadzić do znaczących długofalowych skutków dla osób dotkniętych chorobą, ale również dla systemów zdrowia publicznego i dla społeczeństwa. Cukrzyca typu 2 wśród dzieci i młodzieży jest powiązana z wcześniejszym występowaniem komplikacji zdrowotnych u osób dotkniętych chorobą, obejmujących neuropatię cukrzycową, retinopatię cukrzycową, miażdżycę naczyń obwodowych, nefropatię cukrzycową i nadciśnienie tętnicze.

Withania somnifera, znana również jako ashwagandha lub indyjski żeń-szeń, stanowi jedną z najważniejszych roślin stosowanych w medycynie ajurwedyjskiej. Jej składniki wykazują działanie przeciwutleniające, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne i cytotoksyczne. Ekstrakty z ashwagandhy mają prozdrowotne właściwości, głównie przeciwstresowe i przeciwlękowe, łagodzą również objawy depresji i bezsenności. Obecnie obserwuje się duży wzrost zainteresowania tym surowcem. Dłuższe suplementacja jest ogólnie uważane za bezpieczną. Ekstrakty z W. somnifera mogą być zatem stosowane w łagodzeniu stresu, lęku i bezsenności oraz w celu ogólnej poprawy odporności organizmu.

Ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza rodzinnego. Zakażenia wirusowe stanowią 70–85% przyczyn tego schorzenia. Antybiotykoterapia powinna być  stosowana tylko u pacjentów z potwierdzonym zakażeniem paciorkowcowym. Dlatego w leczeniu ostrego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych znaczącą rolę odgrywa zastosowanie preparatów działających miejscowo. Leczenie miejscowe ostrego zapalenia gardła jest bezpieczne i skuteczne, zmniejsza natężenie objawów i poprawia komfort chorego. Łatwość użycia i korzystny profil bezpieczeństwa pozwalają na zastosowanie preparatów miejscowych już u młodszych dzieci.

Pora zimowa to okres, kiedy skóra jest szczególnie narażona na działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych. Staje się ona wtedy sucha, podrażniona, zaczerwieniona i napięta. W aptekach dostępne są preparaty zapobiegające negatywnym zmianom na skórze w okresie zimowym. Zawierają przede wszystkim oleje roślinne oraz inne substancje, które pozytywnie wpływają na stan skóry.

Woda morska jest cennym surowcem zawierającym wiele wartościowych składników, takich jak jony magnezu, potasu, wapnia i siarczanowe. Całkowita masa substancji rozpuszczonych wynosi średnio 35 g na kg wody morskiej. Za najbardziej wartościową uważa się wodę głębinową pochodzącą z poziomu poniżej 200 m ze względu na niską zawartość zanieczyszczeń oraz większą ilość potasu i magnezu w porównaniu do wód powierzchniowych. Woda morska stosowana jest w terapii schorzeń górnych dróg oddechowych. Roztwory tzw. hipertoniczne zaaplikowane do jamy nosowej podczas kataru powodują zmniejszenie obrzęku błony śluzowej i ułatwiają usuwanie wydzieliny na zewnątrz. Roztwory izotoniczne zalecane są do oczyszczania jamy nosowej, usuwania ciał obcych i kurzu, wspomagają gojenie się ran na błonie śluzowej nosa.

Woskowina uszna składa się z naturalnej wydzieliny produkowanej przez gruczoły łojowe, wymieszanej z zanieczyszczeniami i komórkami nabłonka. Organizm samoczynnie oczyszcza przewód słuchowy dzięki obecności tej wydzieliny. Jednak w wielu przypadkach oczyszczanie to jest niewystarczające, a powstająca woskowina prowadzi do zatkania przewodu słuchowego lub znacznego ograniczenia jego drożności. Aby temu zapobiegać, stosuje się preparaty do higieny uszu mające za zadanie rozpuszczanie zalegającej wydzieliny. Wśród środków wykorzystywanych w preparatach higienicznych dużą grupę stanowią surfaktanty. Środki powierzchniowo czynne upłynniają woskowinę, przyspieszając proces oczyszczania. W artykule przedstawiono zalety używania środków powierzchniowo czynnych w higienie uszu.

Układ immunologiczny ma za zadanie chronić organizm przed czynnikami zewnętrznymi. Prawidłowa czynność mechanizmów odpornościowych zależy od uwarunkowań genetycznych, wieku, kondycji zdrowotnej, stresu, a także diety. Jednym z ważniejszych dokonań w historii immunologii żywieniowej było poznanie roli witamin w funkcjonowaniu układu odpornościowego organizmu. Do prawidłowego działania układu odpornościowego niezbędna jest podaż witaminy A, C, D i B, a także składników mineralnych takich jak cynk, selen i żelazo. Należy jednak nadmienić, że dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego niezbędna jest właściwa, łączna suplementacja witamin i mikroelementów (cynku, selenu i żelaza), zwłaszcza że wykazują one działanie synergistyczne. Na polskim rynku są dostępne preparaty w postaci suplementów diety, zapewniające właściwą podaż witamin i mikroelementów niezbędnych dla kształtowania odporności.

Kwas masłowy jest krótkołańcuchowym kwasem tłuszczowym, wytwarzanym w organizmie ludzkim w wyniku fermentacji mikrobiologicznej w jelicie grubym. Służy nie tylko jako podstawowy składnik odżywczy, który dostarcza energię do kolonocytów, ale także jako mediator komórkowy regulujący wiele funkcji komórek jelitowych, w tym ekspresję genów, różnicowanie komórek, rozwój tkanki jelitowej, redukcję stresu oksydacyjnego i utrzymanie integralności bariery jelitowej. Na produkcję kwasu wpływ ma rodzaj pożywienia oraz zmiany mikroflory jelitowej. Preparaty zawierające sól kwasu (maślan) stosowane są jako środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego do postępowania dietetycznego u pacjentów z chorobami i zaburzeniami funkcji jelit. Podawane są w przypadku schorzeń takich jak zespół jelita drażliwego (IBS), nieswoiste choroby zapalne jelit, zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego, biegunki oraz w stanach po radioterapii i zabiegach chirurgicznych dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najczęściej występujących w populacji czynników zwiększającyych ryzyko sercowo-naczyniowe. Podwyższone wartości ciśnienia tętniczego (BP: RR) są związane z występowaniem wielu schorzeń o etiologii miażdżycowej oraz arytmii. W trakcie wykonywania pomiarów BP w aptekach powinny być przestrzegane warunki związane z prawidłowym przeprowadzaniem tego badania. Liczba pomiarów BP powinna wynosić 2–3. Średnia wartość BP ≥ 135/85 mmHg sugeruje występowanie nadciśnienia tętniczego lub nadciśnienie, które jest źle kontrolowane za pomocą stosowanego postępowania. W aktualnych wytycznych podkreślono jednak, że diagnoza i decyzje dotyczące leczenia nie powinny opierać się wyłącznie na pomiarach BP z aptek. Nadciśnienie należy potwierdzić w innych pomiarach. Dzięki pomiarom wykonanym w aptekach można wcześnie wykryć nadciśnienie tętnicze i pokierować pacjenta do lekarza. Pozwala to na wdrożenie w odpowiednim czasie leczenia, co wiąże się z uniknięciem rozwoju powikłań narządowych.

Jest coraz więcej ludzi otyłych, wymagających leczenia. Pacjenci z chorobą otyłościową powinni zmienić styl życia i nawyki żywieniowe, często też konieczna jest też farmakoterapia. O nowych możliwościach leczenia otyłości rozmawiamy z dr hab. n. med. Dorotą Waśko-Czopnik.

Wirusy odpowiadają za większość infekcji gardła, ale pewne ustalenie etiologii zakażenia bez badania mikrobiologicznego jest w praktyce niemożliwe. Obecnie proponuje się nowe podejście do leczenia zapalenia gardła, które opiera się na zasadzie „obserwacji i czujnego oczekiwania”, bez wdrażania antybiotykoterapii, przy jednoczesnym leczeniu objawowym. Takie postępowanie poprawia komfort pacjenta i umożliwia ochronę antybiotyków, czyli ograniczenie ich stosowania do zakażeń o potwierdzonej etiologii bakteryjnej. W leczeniu objawowym stosuje się leki ogólnoustrojowe lub miejscowe. Wybór preparatu zależy od wieku i występowania chorób towarzyszących, a także preferencji chorego dotyczących postaci leku.

Skóra niemowląt jest cieńsza i bardziej wrażliwa na podrażnienia niż skóra osób dorosłych. Dlatego bardzo często pojawiają się na niej odparzenia, zwłaszcza w okolicach kontaktu skóry z pieluchą. Zalecenia profilaktyczne rekomenduja częstą zmianę pieluch i unikanie drażniących kosmetyków. Na odparzenia warto natomiast stosować alantoinę.

Koncepcja wykorzystania probiotyków w lecznictwie po raz pierwszy została wzmiankowana ponad 500 lat temu w Chinach. Jednak dopiero od kilku dekad jesteśmy świadkami rozkwitu wiedzy na ten temat. Przełomowym wydarzeniem w świecie nauki, który otworzył probiotykom drogę do zastosowań medycznych, był trwający w latach 2008-2013 Human Microbiome Project. Badania te zmieniły paradygmat postrzegania ludzkiego organizmu w kierunku superorganizmu złożonego z ciała ssaka i zamieszkującej je mikrobioty. Rynek probiotyków rozwinął się gwałtownie zarówno w obszarze żywności i suplementów diety przeznaczonych dla poprawy dobrostanu ludzi zdrowych, jaki i w obszarze preparatów do postępowania dietetycznego w chorobie. Rozwojowi rynku towarzyszą próby jego uregulowania, których podstawą stała się definicja probiotyków przyjęta w 2001 r. przez WHO. Definicja ta stworzyła „efekt klasy” i spowodowała, iż probiotyki zaczęto traktować jako jednorodną grupę, ignorując wpływ specyfiki poszczególnych produktów, dawek, czasu przyjmowania, składu szczepowego, metod wytwarzania i formulacji na osiągane korzyści podawania.

Surowce zielarskie oraz spożywcze stanowią ważny element niefarmakologicznego leczenia zaparć. Zastosowanie znajdują przede wszystkim surowce antranoidowe, naturalne soki z niektórych roślin oraz wybrane surowce spożywcze. Ze względu na specyfikę oraz zróżnicowaną siłę działania poszczególnych surowców duże znaczenie ma przestrzeganie zaleceń takich jak wysokość dawki oraz długość kuracji.

Terapią pierwszego wyboru jest leczenie niefarmakologiczne. Konieczna jest modyfikacja stylu życia pacjenta:

– zwiększenie (w ramach indywidualnych możliwości) poziomu aktywności fizycznej w celu pobudzenia motoryki jelita grubego;
– nauka prawidłowych nawyków związanych z wypróżnianiem, w tym niewstrzymywanie (ponad uzasadniony czas) potrzeby defekacji czy unikanie nadmiernego naprężania się podczas defekacji;
–  modyfikacja diety, w tym zwiększenie ilości spożywanego błonnika.