Artykuł stanowi zbiór streszczeń wykładów poświęconych problematyce żywienia pacjentów onkologicznych, które zostały wygłoszone podczas konferencji III Warszawski Dzień Dietetyki Klinicznej „Nowotwór – i co dalej?”. Konferencja odbyła się 5 listopada 2020 roku on-line. Jej organizatorem był Zakład Dietetyki Klinicznej Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Choroba przeziębieniowa to zespół charakterystycznych objawów klinicznych, które bardzo często skłaniają pacjentów do zgłaszania się po poradę do lekarzy oraz do farmaceutów. Przeziębienie jest schorzeniem o ostrym, zazwyczaj samoograniczającym się przebiegu, ale może powodować wiele nieprzyjemnych i uciążliwych objawów; w przypadku tej choroby nie występuje leczenie przyczynowe. Można zastosować terapię objawową, łagodząc zgłaszane dolegliwości bólowe i obniżać temperaturę ciała, np. za  pomocą paracetamolu, metamizolu lub niesterydowych leków przeciwzapalnych. 

Od pierwszych zgłoszonych zakażeń SARS-CoV-2 (ang. Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) minął już prawie rok. Mimo to w większości państw każdego dnia stwierdza się dużą liczbę nowych zakażeń oraz zgonów w przebiegu choroby wywołanej infekcją tym patogenem – COVID-19 (ang. Coronavirus Disease 2019). Do czynników ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia należy występowanie chorób sercowo-naczyniowych, w tym nadciśnienia tętniczego. Hipotezy z początku pandemii o większym ryzyku infekcji oraz cięższym przebiegu choroby u osób przyjmujących inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI) lub antagonistów receptora angiotensyny II (ARB) nie znalazły potwierdzenia. 

Żelazo jest pierwiastkiem niezbędnym do funkcjonowania ludzkiego organizmu. Jest kluczowe nie tylko dla erytropoezy, ale także dla wielu reakcji zachodzących na poziomie komórkowym. Jego niedobór dotyka około 2 mld osób na świecie i jest powszechny także w krajach rozwiniętych. Niedobór żelaza bez anemii może być przyczyną nadmiernego zmęczenia i obniżenia sprawności ruchowej. Właściwa suplementacja żelaza, nawet stosunkowo małą dawką, około 100 mg na dobę, może znacznie poprawić samopoczucie i funkcjonowanie pacjentów z absolutnym lub funkcjonalnym niedoborem żelaza bez anemii.

Hemoroidy rozwijają się, gdy dochodzi do zmiany drenażu żylnego odbytu, powodując rozszerzenie splotu żylnego i tkanki łącznej. Leczenie pierwszego rzutu hemoroidów obejmuje dietę bogatą w błonnik (25 do 35 g dziennie), zwiększone spożycie wody, kąpiele w ciepłej wodzie (nasiadówki) i zmiękczacze stolca. Istnieje wiele dostępnych bez recepty leków na hemoroidy. Mogą one przynieść tymczasową ulgę. Należą do nich środki ściągające (oczar wirginijski), środki ochronne (tlenek cynku), leki zmniejszające przekrwienie i środki znieczulające miejscowo. Preparaty zawierające bioflawonoidy (np. diosmina, hesperydyna, rutozydy) są powszechnie stosowane w celu złagodzenia objawów hemoroidów i uszczelnienia naczyń krwionośnych.

W leczeniu lekkich postaci depresji, a zwłaszcza u starszych pacjentów, dobre wyniki daje fitoterapia z wykorzystaniem preparatów z dziurawca zwyczajnego Hypericum perforatum. Przedmiotem zainteresowania farmakologów są takie związki jak hiperycyna i hiperforyna, które można otrzymać przez izolację z rośliny, ale konieczne jest opracowanie metod ich syntezy chemicznej. Wwdług aktualnych poglądów, przeciwdepresyjnie działa raczej hiperforyna niż hiperycyna, ale efekt wynika z obecności całego zespołu związków. Standaryzacja ekstraktów do produkcji leków powinna więc obejmować hiperycynę i pochodne, hiperforynę oraz flawonoidy.

Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) jest powszechnie znaną rośliną ozdobną, której jagody charakteryzują się szerokim wachlarzem właściwości farmakologicznych, będąc tym samym szczególnie cennym surowcem roślinnym o potencjale leczniczym. Korzystne dla zdrowia właściwości owoców są zdeterminowane ich składem chemicznym, szczególnie bogatym w związki z grupy polifenoli. Substancje te charakteryzują się m.in. silną aktywnością antyoksydacyjną oraz przeciwzapalną. Jednakże zakres ich właściwości biologicznych obejmuje również udowodnione klinicznie działanie kardioprotekcyjne, wspomagające normalizację gospodarki węglowodanowej oraz lipidowej, a także udowodnione działanie hepatoprotekcyjne, gastroprotekcyjne oraz antymutagenne. Poniższy artykuł przedstawia przegląd literatury naukowej na temat wybranych właściwości leczniczych owoców aronii czarnej.

W ostatnich latach coraz chętniej sięgamy po produkty pochodzenia naturalnego, a tendencja ta nie dotyczy wyłącznie produktów spożywczych. Również rynek naturalnych produktów kosmetycznych oraz pielęgnacyjnych zyskał na popularności. Niewątpliwie jest to korzystna zmiana. Szczególnie wartym uwagi produktem naturalnym jest miód pszczeli. To produkt wytwarzany przez pszczoły miodne z nektaru kwiatowego oraz wydzielin tych owadów. Jego prozdrowotne właściwości, wynikające z zawartości wielu substancji aktywnych, znane były już w czasach starożytnych. Do najważniejszych właściwości miodu należy zaliczyć działanie: przeciwdrobnoustrojowe, nawilżające, przeciwzapalne oraz wspomagające gojenie się ran. Poniższy artykuł ma na celu krótkie zaprezentowanie wymienionych wyżej właściwości w kontekście pielęgnacji skóry.

Odpowiedź immunologiczna to naturalny proces zachodzący w organizmie. Różne zioła mogą mieć pozytywny wpływ na zdrowie, zwiększają odporność, zmniejszają stan zapalny i łagodzą objawy infekcji dróg oddechowych. Wspomagają układ odpornościowy w obronie przed wirusami i innymi patogenami. Czosnek, bylica jednoroczna, czarny bez, lipa, imbir, jeżówka purpurowa, czarnuszka są naturalnie wzmacniają odporność. Cynk wpływa na wiele aspektów układu odpornościowego. Ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania komórek pośredniczących w odporności wrodzonej, neutrofili i komórek NK.

Przebarwienia są powszechnym zjawiskiem skórnym. W większości przypadków nie stanowią one zagrożenia dla zdrowia. W tym artykule przedstawiono rodzaje przebarwień, metody postępowania z nimi oraz preparaty wspomagające proces niwelowania ich widoczności.

Leczenie zakażeń układu moczowego stanowi istotny problem zdrowia publicznego w ostatnim czasie ze względu na rozpowszechnienie i lekooporność drobnoustrojów uropatogennych. Wiąże się z nadużywaniem antybiotyków i coraz wyższą nawrotowością. Obecnie poszukuje się nowych środków farmakologicznych, jak również niefarmakologicznych działań, które mogłyby być przydatne w leczeniu i profilaktyce zakażeń układu moczowego. Niektóre z nich wydają się być skuteczne, pod warunkiem, że będą stosowane systematycznie. 

Przeziębieniem nazywa się ostrą infekcję górnych dróg oddechowych. Mnogość i intensywność niektórych objawów sprawia, że wybór konkretnej formy leczenia jest niejednokrotnie dość trudny. Podstawowe objawy, takie jak katar, kaszel czy też ból gardła, wymagają czasami odmiennego podejścia farmakologicznego. Co więcej, powszechnie stosowane substancje działają zwykle w odmienny sposób, różniąc się skutecznością i przeznaczeniem. Wybór konkretnej substancji musi być zatem podyktowany wnikliwą analizą stanu zdrowia pacjenta.